Drejtoria Rajonale e dorëshkrimeve në qytetin Konya të Turqisë restauron një prej kopjeve të dorëshkrimit “El-Kanun Fi’t Tıbb” i cili për qindra vjet ka qenë një nga punimet e rëndësishme të mjekësisë botërore të Mjekut dhe filozofit të njohur të botës islame të shek.11, İbn-i Sina, raporton Anadolu Agency (AA).
Libri i cili është përcaktuar si kopje e vëllimit të 2 të veprës me 14 vëllime të Ibn-i Sina-s i cili në perëndim njihet si “Avicenna” pasi u gjend pothuajse i ngurtësuar dhe me faqe të dëmtuara në një koleksion, me një punë të përpiktë tre mujore u restaurua dhe u risoll në botën e shkencës.
Shefi i Departamentit të Gjuhës Turke dhe të Letërsisë në Universitetin Shejh Edebali, Prof. Dr. Mustafa Koç, në një deklaratë për gazetarin e AA duke vënë në dukje se “El-Kanun Fi’t-Tıbb” (Ligji i Mjekësisë) në botën e shkencës ka një ndikim të madh tha se pas vdekjes së Ibn-i Sina-s ka patur vlerësime dhe përkthime të panumërta për veprën në fjalë.
– “Deri në shek 18 në Europë ka qenë referenca kryesore e mjekësisë”
Koç duke vënë në dukje më tej se Botës së shkencës i kanë rikthyer një vepër shumë të detajuar në vazhdim tha:
“Lindja dhe perëndimi nga të dy anët janë munduar që këtë tekst jo vetëm ta kuptojnë në teori por edhe vendosin në praktikë. Deri në shek e 18 referenca kryesore e mjekësisë në Europë ka qenë kjo vepër. Sepse mbi Ibn-i Sina filluan ti japin kuptim shumë gjërave. Bota shkencore ishte me kokë poshtë. Një vepër që vinte nga lindja përqafohej me çdo gjë dhe në çdo gjë. Në lindje, Irani, Turqia dhe bota arabe kishte filluar që të gjtha referencat ti merrnin nga këto vepra të shkruara pas tij”.
– “Pas dy shekujsh kopjet filluan të shumohen”
Koç shpjegon se përkthimi i parë i veprës i bërë në peridhën osmane ndodhet sot në bibliotekën Nuruosmaniye, ndërsa në periudhën e 3 të Mustafa para se të përkthehej bota shkencore nga këto vepra të vyera ka përfituar nga dorëshkrimet.
Koç duke theksuar se vëllimet e para të El-Kanun Fi’t Tıbb hynë në histori vetëm dy shekuj pas vdekjes së tij tha:
“Kjo situatë nuk tergon se më parë nuk janë kryer punime por ne e dimë se vazhdimisht migrime dhe pushtime ku shumë vepra humbën. Për këtë arsye nuk kemi mundur të gjejmë vëllimet e para. Filluan shumimet e kopjeve pas dy shekujsh. Vëllimet në arabisht u përhapën në të gjithë biblotekat në botë, nga Turkistani lindor, në Europë e deri në Andaluzi. Kjo situatë tregon se nga veprat është përfituar vazhdimisht”.
– “Janë restauruar në mënyrë të sukseshme”
Edhe ish dekani i Faklutetit të Teologjisë në Universitetin Necmettin Erbakan Prof. Dr. Ahmet Saim Arıtan ka theksuar se ka qenë një shërbim i madh për botën shkecore dorëzimi i veprave në biblotekën e veprave të dorëshkrimit në Konya për tu restauruar.
Aritan i cili ka vënë në dukje se Drejtoria Rajonale e dorëshkrimeve në qytetin Konya është qendra më e rëndësishme e restaurimit pas asaj Süleymaniye ai ka shprehur më tej se “Kur vërejmë kapakun e librit shikojmë se është shkruar me një përsosmëri sa që nuk mund të dallohet me sy. U munduam ta lexojmë me lupë. Kapaku i dëmtuar është restaurur mjaft mirë. Në firmën sipër mundëm të lexonim vetëm ‘Hasbiyallah’. Vëllim i periudhës së selçukëve. Mjeshtrat mbi libër kanë firmosur brenda një rrethoreje 12 mm mbi libër. Nga pikëpamja shkencore është një vepër shumë e rëndësishme”.
