Nga: Fatjon TAIPI
Psikolog
Ku ndodhet lumturia???!!!
Lumturia, kjo supermaci shpirterore per te cilen filozofet, psikologet, dijetaret e ndryshem kane folur pambarimisht po kthehet ne nje term “jetim”, sepse ne jeten e perditshme po verehen perhere e me shume sjellje “anti-lumturi”, vetvrasjet po shtohen me ritme te pandalshme, lufterat nuk po kane te sosur, menyrat e reja te jeteses dhe ritmi i shpejte i saj po shtojne sjelljet stresante dhe depresive. Ne keto situate mendja njerezore behet gjithnje e me shume mosbesuese dhe e shtyn qenien drejt labirinteve te thella dhe konfuze te mendimit per jeten dhe lumturine.
Njerezimi ka arritur ta beje jeten shume dimensionale dhe perfshirjen ne te pothuaj te gjithanshme. Emancipimi i jetes ka bere qe njeriu, kjo krijese e larte, te eksploroje kozmosin, te informatizoje jeten, te depertoje ne imtesiste mikroskopike, etj. Njeriu krijoi perla te letersise, mrekullite arkitektonike, vepra te perjetshme arti, qe deshmojne anen me kreative dhe sublime te tij.
Siç shihet nga viti ne vit, nga nje kohe ne tjetren, jeta njerezore evoluon, njeriu nderron botekuptime, nderron aparencen dhe sjelljen e tij ne menyre qe jeten ta beje sa me te kendeshme dhe te rehatshme, por a e arriti lumturine?!
Shekulli XX-te ishte zeniti i zhvillimeve njerezore. Pikerisht ne kete shekull afirmohet si shkence psikologjia qe ka si objektiv studimin dhe mireqenien shpirterore te njeriut, nje jete me te mire, me me pak stres, me me shume mundesi qe çdo individ te afirmohet ne nje jete me te lumtur.
Psikologet servirnin njeri pas tjetrit teorite e tyre per njerezit, por ai qe mori me shume fame , qe beri promovimin me te gjere te psikologjise eshte Frojdi. Mjeku gjerman beri buje, sepse eksploroi tabute e vendosura nga shoqerite njerezore. Ai u perpoq te depertoje ne labirintet me te thella te psikikes njerezore. Duke e konsideruar njeriun nje qenie shume komplekse, qe here vepronte ne ndikimin e moralit, vetedijes dhe shpesh nen veprimin e instikteve, Frojdi vuri theksin ne rendesine dhe ndikimin e anes se pandergjegjshme te çdo individi dhe rolin e saj ne njohjen, sjelljen dhe te menduarit e gjithesecilit.
Frojdi shikonte instiktet si nje instance motivuese qe ushtrojne presion te vazhdueshem per plotesimin e tyre, mbi psikiken njerezore. Ai vuri theksin me shume tek instiktet biologjike- seksuale (çelsi i suksesit dhe i deshtimit te tij). Frojdi sugjeronte qe instiktet biologjike kane frenat e drejtimit te jetes. Frojdi thote qe lumturia arrihet atehere kur keto instikte plotesohen . Mosplotesimi i tyre ben qe njeriu te largohet prej harmonise individuale dhe mireqenia personale fillon e ç’ekuilibrohet, gje qe shpie ne nje kunfozion dhe mungese te lumturis.
Sigurisht, njeriu eshte krijesa me komplekse dhe per te gjetur rrugen drejt lumturis, te gjitha elementet perberes te tij duhet te jene ne harmoni. Pjesa instiktive eshte nje nga elementet e psikikes se njeriut, por jo vete psikika, prandaj edhe kerkesat qe shtron kjo pjese per plotesim, jane nje pjese e kerkesave te pergjithshme, me te cilat ndeshet psikika jone. Si mosplotesimi, ashtu edhe plotesimi pa kriter, ne kundershtim me interesat e “aktoreve” te tjere te psikikes sone, prish ekuilibra dhe çon ne çrregullime, qe shfaqen ne formen e anktheve dhe depresioneve te dryshme. Orientimi i drejte i instikteve njerezore eshte premise per ruajtjen e ekuilibrit psikik, e per pasoje i nje jete te qete e te lumtur.
“E nëse ty të ngacmon ndonjë ngacmim prej djallit, ti kërko mbrojtje prej All-llahut, se vërtet Ai është dëgjuesi, i dijshmi!” Kur’an 41:36.
Shejtani cyt (ngacmon) shpesh instikte te vecanta tek njeriu, duke ia erresuar logjiken e duke ia dobesuar rezistencen dhe ekuilibrin psikik. Kjo ia ben me te lehte njeriut kryerjen e veprimeve, qe ne gjendje ekuilibri nuk do ti kryente kurre. Perfitimet dhe pasojat llogariten gabim pasi “peshorja” nuk eshte ne ekuiliber. Zhgenjimi, turpi, keqardhja, apo dhimbja pasojne shpesh veprime te kryera ne perpjekje per te plotesuar njeanshmerisht kerkesat instiktive. Njeriu vetem humb dhe lumturia tashme duket larg.
Edhe Frojdi pohon se eshte mosplotesimi i ketyre instikteve dhe plotesimi jo i drejte i tyre qe con ne destabilizimin personal. Nga ky krahasim kuptojme qe Frojdi ne menyre te qarte pohon se instiktet duhet te plotesohen por ne menyren e duhur qe si rrjedhim te kemi harmoni mbrenda vetes. Pra, Frojdi, ndoshta pa e ditur, futi ne katedrat e leksioneve te ti, pjeserisht, nje koncept te mirefillte islam, disiplinimin e instikteve dhe bashkerendimin harmonik te tyre me komponentet e tjere njerezore. Them pjeserisht, pasi koncepti islam mbi harmonine, qetesine dhe lumturine shpirtrore eshte shume me i gjere se koncepti i paraqitur nga Frojdi, i cili mbivleresoi rolin e instiktve seksuale te njeriut, duke anashkaluar ne menyre selektive dhe perjashtuese rendesine e te gjithe elementeve te tjere psikik njerezore ne vendosjen e ekuilibrit dhe harmonise, gje per te cilen u kritikua edhe nga bashkepunetoret dhe pasardhesit e tij.
Falenderojme Allahun qe na dhuroi Kur’anin, librin e vlerave universale, te cilin e mbajme udherrefyes drejt rruges se lumturise. Falenderojme Allahun qe na mundesoi trashegimin e tradites se te derguarit Muhammedit a.s. duke e bere shembull unik per ne. Falenderojme Allahun qe na dha arsyen, duke na ngritur mbi krijesat e jera, me ane te se ciles zgjedhim rrugen e drejte dhe marrim fryte dhe nxjerrim mesime e perfitime nga arritjet dhe gabimet tona dhe te atyre qe perpiqen.
“Ai ia dhuron urtësinë atij që do, e kujt i është dhënë urtësia, atij pra i është dhuruar mirësi e madhe, përveç të mençurve këtë nuk e kupton kush”. Kur’an
Read more: http://psikologjiaislame.webnode.com/news/psikologjia-e-lumturise-instiktet-njerezore-mes-frojdizmit-dhe-islamit/
