Fjala ndërmarrësi vjen nga fjala frenge “enterprendre” që do të thotë të ndërmarrësh diçka. Pronarët e bizneseve të vogla quhen edhe ndërmarrës.
Ndërmarrësia është një proces i krijimit të një gjëje që është ndryshe nga ajo që ekziston dhe që ka vlerë për dedikimin e kohës dhe të përpjekjeve, duke përfshirë rrezikun financiar, fizik dhe social për të realizuar një shpërblim financiar ose një kënaqësi personale.
Peter Drucker paraqitjen e filozofisë së ndërmarrësisë e quan si “ngjarjen me shpresëdhënëse” sepse ajo nxit ndryshimet e shpeshta, shfrytëzon shanset që të tjerët nuk i shohin, krijon diqka ndryshe dhe bën që nevoja për risi (inovacione) të jetë e përhershme.
N.H Broom dhe J.G. Longenecker, : “ Një sipërmarrës mund të përcaktohet si një njeri i cili merr përsipër riskun e zotërimit të biznesit dhe që menaxhon aktivisht veprimtarinë.” “
Përkufizime për ndërmarrsin
Ndërmarrësi, mund të përkufizohet si një njeri që organizon, drejton dhe merr përsipër rreziqet e një biznesi apo ndërmarrjeje. Ekspertë të ndryshëm shprehen se ndërmarrësi është një njeri që “krijon nga asgjëja një biznes të fuqishëm. “
Çka është ndërmarrja?
Ndërmarrja është organizatë e cila i vë në marrëdhënie përkatëse resurset disponabile për të prodhuar produkte dhe shërbime përkatëse Me nxitjen e ndërmarrësisë, me themelimin e subjekteve të vogla dhe të mesme ekonomike, si dhe me aplikimin e diturive bashkëkohore menaxheriale, krijohen parakushtet për zhvillimin e ekonomisë në përgjithësi me theks edhe në sektorin shëndetësor.
Ndërmarrësia sot konsiderohet si një filozofi dhe energji e rëndësishme zhvillimi dhe një nga burimet e forta të rritës ekonomike Ajo nxit vetë aktualizimin e burimeve njerëzore, të kapitalit njerëzor për zhvillim dhe e vë zhvillimin në vend kryesor brenda një shoqërie. “
Çfarë duhet të jetë një ndërmarrje?
– Ndërmarrja duhet të jetë efektive,
*Efektiviteti i brendshëm – aftësia përkatëse për të “bërë gjërat ashtu siç duhet “,
*Efektiviteti i jashtëm – aftësia përkatëse për të”bërë gjërat e duhura“
– Ndërmarrja duhet të jetë inovative, Aftësia që të zhvilloj produkte dhe shërbime të reja , si dhe metoda, teknologji dhe forma të reja të veprimtarisë për prodhimin e tyre .
– Ndërmarrja duhet të ketë legjitimitet
Ruajtja e besimit dhe mbështetjes së veprimtarisë, jo vetëm nga pronarët-titullarët, blerësit dhe bashkëvepruesit, por edhe nga të gjithë të interesuarit e tjerë. Karakteristikat personale të ndërmarrjes
Nisja e një veprimatarie të sukseshme, jo gjithmone kerkon te kesh pervoje ne udheheqje. Per te pasur sukses ne ngritjen dhe udheheqjen e nje biznesi ndermarresi mjafton te zoreroje disa cilesesi. Shume autore i klasifikojne cilesine e ndermarresite ne menyra te ndryshme.
Karakteristikat personale të ndërmarrsit
Zimmer dhe Scarborough e konsiderojnë ndërmarrësin si një person që krijon një biznes, duke u ballafaquar me rrezikun, duke synuar realizimin e fitimit dhe rritjen e biznesit, duke përfituar nga shancet dhe aftësia për të siguruar dhe menaxhuar resurset.
Disa nga këto cilësi do ishin si më poshtë:
- Të marre mbi vete riskun
- Të jetë specialist në një fushë (sektor) të caktuar
- Të udhëhiqet nga objektivat
- Të jetë i pavarur
- Të dijë të veçojë idetë e mira
- Te ketë rezistencë fizike
- Te jetë i pari ……
Sipas Grupit ndërkombëtar të sistemeve të Admnistrimit jane përcaktuar dhjetë karakteristika kryesore personale të ndërmarrjes të cilat i veçojnë personat e sukseshëm nga ato jo të sukseshëm.
Këto karakterstika mund të grupohen në tre grupe të mëdha:
- kompetenca për arritje,
- kompetenca për planifikim dhe
- kompetenca për pushtet, si në vijim:
Kompetenca per arritje:
- Kerkim i mundesive
- Vendosmeri
- Zotim per arritje te kontrate apo plani
- Kerkon cilesi dhe efikasitet
- Rrezikon
Kompetenca planifikim:
- 1. Percaktimi I objektivave
- 2. Planifikim dhe vezhgim sistematik
- 3. Kerkon informacion
Kompetenca per pushtet
- 1. Bindje dhe shkembim informacioni
- 2. Vetebesim “
Të mirat e ndërmarrjes
Mjaft ndërmarrës janë të bindur se ata përfitojnë më shumë nëse punojnë në bizneset e tyre se sa po të ishin të punësuar në kompanitë e mëdha. Mundesitë dhe përfitimet më kryesore që vijnë nga një ndërmarrje do të ishin:
- Mundesite per te zoteruar pronen dhe per ta perdorur ate lirisht
- Mundesia per te arritur potencialin e tyre te plote
- Mundesia per te arritur dhe per ti perdorur plotesisht fitimet e arritura
- Mundesite per te kontribuar per shoqerine dhe per te qenë i njohur
Mangësitë potenciale të ndërmarrjes
Megjithëse zotërimi i një biznesi ka shumë përfitime dhe siguron shumë mundësi, çdonjëri, duke parashikuar nisjen e një ndërmarrësie duhet të jetë i vetëdijshëm për mangësitë e tij potenciale:
- Së pari, Pasiguria e së ardhmes
- Së dyti, Rreziku i humbjes së kapitalit së investuar
- Së treti, Orë të zgjatura dhe shumë punë
- Së katërti, Niveli i ulët i jetesës deri sa të ngrihet biznesi në baza të shëndosha
- Së pesti, Përgjegjësia e plotë.
