Paketa e ndihmës për Qipron nuk i qetësoi tregjet financiare: kurset e aksioneve po bien në mbarë botën. Investuesit janë të shqetësuar, pasi për të parën herë në shpëtimin e një vendi janë përfshirë klientët e bankave.
Sipas vullnetit të ministrave të financave të eurozonës klientët e bankave qipriote do të paguajnë një tatim të veçantë prej 6,75 për qind mbi depozitat deri në 100.000 euro dhe 9,9 për qind mbi shuma më të mëdha. Kësisoj do të mblidhen rreth 5,8 miliardë euro, çka e ul nën dhjetë miliardë euro shumën e fondit për shpëtimin.
Fakti që depozituesit pothuajse shpronësohen ka ngjallur komente të ashpra në medie. Bëhet fjalë për shkelje të së drejtës. Jörg Krämer, kryemarkorkonomist i bankës Commerzbank, nuk dallon thyerje të ligjit, megjithatë konstaton një shkelje tabuje, gjë për të cilën ka arsye të forta, thotë: “Sepse ne dimë nga statistikat që një pjesë shumë e madhe e depozitave në Qipro vijnë nga jashtë, veçanërisht nga Rusia.” Prandaj është me vend që depozituesit të përfshihen, thotë në bisedë për Deutsche Welle-n Krämer.
Qytetarë protestojnë në Qipro në pritje të vendimit të parlamentit (18.03.2013) lidhur me zgjidhjen e krizës financiare përmes tatimit mbi depozitat e klientëve të bankave
Fushata zgjedhore gjermane dhe shpëtimi i Qipros
Edhe zgjedhjet parlamentare gjermane në vjeshtë kanë pasoja paraprakisht. “Socialdemokratët e kanë bërë të qartë se nuk duan të nxjerrin nga balta me para të taksapaguesve para të oligarkëve”, thotë Krämer duke pasur parasysh depozitat në miliarda nga Rusia. Meqenëse qeveria gjermane ka nevojë për mbështetjen e opozitës gjatë votimit në parlament, Ministri i Financave Wolfgang Schäuble gjatë negociatave me Nikozinë ka ngulur këmbë për përfshirjen e klientëve bankarë dhe e ka arritur këtë gjë.
Shpëtimi i ishullit mesdhetar nuk ishte vetëm në Gjermani jopopullor. Edhe në vende të tjera të eurozonës politikanët dhe ekonomistët dyshonin te rëndësia e Qipros për sistemin e bashkimit monetar. Prandaj paketa e negociuar është një kompromis, thotë Martin Faust i School of Finance në Frankfurt: “U kërkua një zgjedhje, e cila u bënte punë të dyja palëve: Qipros i mundëson që të dalë nga paaftësia e pagesës dhe nga ana tjetër ajo pranohet në vendet e tjera.”
Depozituesit e vegjël do të përjashtohen
Megjithatë, kjo zgjidhje kompromisi i bie ndesh të ashtuquajturit sigurim të depozitave. Në Bashkimin Evropian çdo depozitë deri në 100.000 euro mbrohet plotësisht. “Sigurisht, këtu ka një kundërthënie me atë çka po bëjmë në Qipro”, thotë në intervistë për Deutsche Welle-n Martin Faust. Ai bëhet mbrojtës i nxjerrjes së depozituesve të vegjël nga detyrimi i këtij tatimi.
Edhe qeveria gjermane nuk ngul këmbë në përfshirjen e depozituesve të vegjël në shpëtimin e Qipros. Ministri i Financave, Schäuble tha në Berlin se tatimi i depozitave nën 100.000 euro nuk është shpikje e qeverisë gjermane. Po të mbërrihet në një zgjidhje tjetër, qeveria gjermane nuk kishte për të pasur “kurrfarë problemi”. Mirëpo, shumat që duhet të kontribuojnë kreditorët dhe depozituesit e bankave duhet të realizohen, thotë Schäuble.
