I zgjedhuri i kohës së tij në dituri dhe adhurim, Shejhu i Basrasë, njeriu që fliste me perla të urtësisë nga trashigimia e Pejgamberit [sal-lallahu alejhi ve sel-leme]. Prej tabi’inëve të cilët i lavdëroi i Dërguari i All-llahut [sal-lallahu alejhi ve sel-leme]. Fjalët janë të paaftë të përshkruajnë këtë njeri që kuptoi realitetin e kësaj bote dhe duke ia kthyer shpinën kërkoi atë që All-llahu [subhanehu ve teala] e ka përgatitur për robërit e tij të sinqertë.
Quhet Hasan ibën Ebil Hasen Jesar Ebu Se’id meula (rob i liruar) i Zejd ibën Thabit El Ensari sipas disa historianëve meula (rob i liruar) i Ebi Jusr Ka’b ibën Amër Es-Sulemij.
Ëhstë lindur në kohën e hilafetit të Omerit [radijall-llahu anhu] gjegjësisht dy vjet para përfundimit të tij. Sipas disa transmetimeve fëmijërinë e ka kaluar në Medine ku gji i ka dhënë Nëna e besimtarëvë Ummu Seleme (vlen të përmendet se këta transmetime janë të dobëta për shkak të senedit jo të plotë-mursel)
Kur’anin e ka lexuar para Hittan ibën Abdil-la Er-Rekashi
Është takuar më shumë As-habë të Pejgmberit [sal-lallahu alejhi ve sel-leme] dhe ka transmetuar hadithe prej: Imran ibën Husajnit, El Mugire ibën Shu’be, Abdur-Rahman ibën Semure, Semure ibën Xhundub, Ebi Bekrete, En-Nu’man ibën Beshirit, Xhabirit, Enesit, Amër ibën Teglubit dhe shumë tjerë All-llahu [subhanehu ve teala] qoftë i kënaqur me të.
Është takuar edhe me Uthmanin dhe Talha ibën Ubejdil-lahin [radijall-llahu anhuma]
Ai poashtu ka përfituar edhe prej shumë dijetërë të tabi’inëve. Nxënës që më shumë kanë transmetuar prej tij janë Humejd Et-Tavili, Ibën Auni, Thabit El Bunani, Malik ibën Dinari dhe Ebu Esh-hebi.
Disa fjalë të dijetërëve për Hasan El Basriun:
Katadeja [radijall-llahu anhu] ka thënë: Ju këshilloj të uleni me këtë dijetër sepse nuk kam parë njeri që aq shumë i përngjan Umerit [radijall-llahu anhu].
Enesi [radijall-llahu anhu] thoshte: Pyetni Hasanin sepse ai i ka mbajtur mend (dituritë e fesë) e ne i harruam.
Humejdi thoshte: Askush si Hasani nuk kishte tipare të plota të burrërisë.
El Avvam ibën Havsheb ka thënë: Sa shumë i përgjantë Hasani Pejgamberit, sal-lallahu alejhi ve sel-lem.
Ebu Berdete ka thënë: Nuk kam parë njeri që aq shumë u përngjën shokëve të Resulul-lahut, sal-lallahu alejhi ve sel-lem, si Hasani.
El Ata ka thënë: Kapu për këtë njeri, është Imam i madh që duhet përcjellur.
Er-Rebi’ ibën Enes ka thënë: Dhjetë vjet me rradhë mesonim tek Hasan El Basriu dhe çdo ditë sjellte diç të re.
Auf ibën El A’rabi thoshte: Ashkush si Hasan nuk e njihte rrugën e xhennetit.
Ibën Sa’di ka thënë: Hasan El Basriu ishte njeri që kishte tubuar dituri të shumtë, fekih i besueshëm, autoritet besnik, fliste gjuhën e pastër, i dalluar në devotshmëri, i bukur dhe i pashëm…
Disa qëndrime dhe fjalë të Hasan El Basriut:
Kur fliste fjalët e tij ishin plotë urtësi, fjalet e tij u përngjanin fjalëve të Pejgamberëve.
Kur e transmetoi hadithin e minberit në të cilin tregohet rasti i drurit mbi të cilin i mbante hutbet dhe i cili qau për shkak të largimit të Pejgamberit, sal-lallahu alejhi ve sel-lem, qante dhe thoshte: O robër të All-llahut pse spo qani nga mallëngjimi për të Dërguarin e All-llahut [sal-lallahu alejhi ve sel-leme].
Thoshte: O biri i Ademit, ai që e lexon Kur’anin dhe beson në të i zgjatet pikëllimi, frika dhe të qajturit.
Thoshte: Fekih i vërtetë është asketi në këtë botë, që e njeh mirë fenë e tij dhe që është i përpikur në adhurim.
Thoshte: Atë që e madhëron dinarin do ta mposht All-llahu [subhanehu ve teala].
Thoshte: Sa shokë të këqij janë dynjaja dhe pasuria e saj nuk të bëjnë dobi përderisa nuk ua kthen shpinën.
Thoshte: Të larguarit prej mëkatit është gjë me e lehtë prej pendimit prej tij. Ç’është garanca yte se do të arrish të pendohesh para se të mbyllen dyert e pendimit?
Thoshte: Po qeshim dhe harrojmë se All-llahu në hollësi i di veprat tona.
Thoshte: Dituria shihet në modestinë e njeriut në mënyrën e të folurit dhe shikuarit.
Thoshte: Vdekja i prish kënaqësitë e dynjasë dhe nuk le vend për gëzim tek i mençuri.
Thoshte: O biri i Ademit ti nuk je gjë tjetër përpos disa ditëve të numëruara kur të shkon një ditë ka shkuar edhe një pjesë e ytja.
Thoshte: Besimtar i vërtetë ëshët ai që beson në fjalët e All-llahut ashtu siç i ka thënë, që bën vepra të mira dhe frikët që të mos pranohen tek All-llahu. Bamirësia e tij ia shton devotshmërinë dhe mirësinë.
Thash: All-llahu e mëshiroftë Hasan El Basriun Fjalët e tij me të vërtetë u përgjajnë fjalëve të Pejgamberëve.
Ndërroi jetë në muajin Shaban tëvitit 110 H All-llahu e mëshiroftë me mëshirën e tij të gjërë.
Autor: Mexhdi Arefat – altawhed.com
albislam.com
