Minimizimi i karbohidrateve vazhdon të jetë i fortë, sidomos në disa lloje dietash. Por kur vendosim të heqim nga pjata tërë kategoritë e lëndëve ushqyese (gjithmonë zgjedhje e dëmshme) ne duhet të dimë se çfarë dëmtimesh sjellin dhe për çfarë shërbejnë për shembull karbohidratet. Eliminimi i tyre “vetëm” për disa javë nuk justifikon kumarin, sepse pasojat mund të ndjehen edhe në afat të gjatë. Na shpjegon profesor Pietro A. Migliaccio, presidenti dietik i Shoqërisë Italiane të Shkencave të Ushqimit (S.I.S.A.) Kur zvogëloni marrjen e karbohidrateve, gjëja e parë që vëreni është shpejtësia pothuajse magjike e humbjes së peshës. Sepse kur humbasim yndyrën, po humbasim edhe ujin.
“Karbohidratet ruhen në trup në formën e glikogjenit – shpjegon Pietro Migliaccio, president i dietologjisë i Shoqërisë Italiane të Shkencave të Ushqimit (S.I.S.A.), – çdo gram akumulon tre deri katër herë peshën e saj në ujë. Pra, sapo të shkurtojmë karbohidratet dhe fillojmë të përdorim glikogjenin, çdo gram karbohidrate më pak është 3 gram humbje e ujit”. Karbohidratet janë burimi kryesor i energjisë për trurin. Kur një person i zvogëlon (ose eliminon) “mjegullohet” truri. “Yndyrat digjen në zjarrin e karbohidrateve – Migliaccio specifike, -nëse nuk ka karbohidrate, metabolizmi i yndyrave bllokohet dhe ndalon në nivelin e trupave ketone, të cilat futen në qarkullim dhe grumbullohen: ato janë toksike për organizmin dhe për të zvogëluar masën e dobët, sepse djegin muskujt. Truri i përdor ato me vështirësi, por i përdor gjithsesi. Rezultati: frymë e keqe, lodhje, dobësi, marramendje, pagjumësi, të vjella”. Në thelb, ndihet sikur kemi gripin. “Karbohidratet janë energji menjëherë të disponueshme që djegin yndyrat dhe proteinat. Shtigjet e tjera metabolike janë më të gjata dhe tendosin trupin, prandaj performanca jonë bie”, thotë Migliaccio. “Karbohidratet janë burimi kryesor i energjisë së trupit.
Ata ndihmojnë dhe “shtyjnë” të gjitha llojet e stërvitjes, si rezistencën ashtu edhe fuqinë: nëse pakësoni karbohidratet, energjia juaj do të ulet”. “Karbohidratet nxisin sintezën e serotoninës, neurotransmetuesit të qetësisë, gjë që gjithashtu shkakton urinë. Ata janë të thjeshta ose komplekse, por kur ato hiqen, mirëqenia jonë mendore mund të përkeqësohet”, thotë Pietro Migliaccio. Karbohidratet e rafinuara janë të famshme për rritjen e nivelit të sheqerit në gjak. Një hulumtim i kohëve të fundit i publikuar në American Journal of Nutrition Clinical sugjeron që këto ndryshime (zakonisht të papritura) gjithashtu aktivizojnë qendrat e varësisë së trurit dhe e bëjnë pothuajse menjëherë t’i kthehet dëshira për të ngrënë ushqimet që kanë këtë “fuqi”. “Në vend që t’i hiqni karbohidratet plotësisht, do të ishte e mjaftueshme të zgjidhni ato integrale – sugjeron profesor Migliaccio -,që kanë një përthithje më të ngadalshme dhe parandalojnë që nivelet e sheqerit në gjak të mos preken nga këto maja”. Për sa i përket sëmundjeve të zemrës dhe diabetit, zgjedhja e përjashtimit mund të bëjë dallimin: një studim i vitit 2014 i botuar në PLoS ONE zbuloi se karbohidratet e rafinuara rrisin nivelet e një acidi yndyror, i cili rrit rrezikun e sëmundjeve të zemrës dhe diabetit të tipit 2, megjithatë, sipas Shoqatës Amerikane të Zemrës, kokrrat e plota përmirësojnë nivelet e kolesterolit në gjak dhe zvogëlojnë rrezikun e sëmundjeve të zemrës, goditjet, obezitetin dhe diabetin e tipit 2. Zgjedhja është e qartë dhe është e njëjtë: në vend që të hiqni karbohidratet, thjesht zgjidhni ato integrale.
Marrja e drithërave është e rëndësishme për të rritur sasinë e fibrave që nevojiten. Sipas një studimi të fundit të botuar në “Nutrition Research”, 92% e të rriturve amerikanë nuk hanë sa duhet. Fibra (e cila natyrisht gjendet edhe në fruta dhe perime) jo vetëm që ndihmon në stabilizimin e niveleve të sheqerit në gjak dhe zvogëlon rrezikun e obezitetit dhe sëmundjeve kronike, por gjithashtu ndihmon tranzitin e zorrëve. Pra, cili është rregulli i duhur për marrjen e karbohidrateve? “The LARNs thonë kështu, për Nivelet e Supozimit të Referencës Ushqyese dhe energjisë për popullsinë italiane. Në 2014 ata vendosën se karbohidratet duhet të jenë midis 45 dhe 60% të totalit të kalorive të ditës. Nëse mundemi, më mirë t’i hamë të gjitha, por jo vetëm, sepse fibra në disa raste parandalon thithjen e kripërave minerale”, përfundon Migliaccio./GSH
