Shtrëngimi i duarve ndërmjet kryeministrit të Kosovës Hashim Thaçi dhe atij të Serbisë, Ivica Daçiq, pritet të pasohet me një raund të ri bisedimesh politike ndërmjet Prishtinës dhe Beogradit, ku pashmangshëm çështja e veriut të trazuar të Kosovës besohet se do të jetë tema qendrore e bisedimeve.
Analistët politikë në Prishtinë dhe ata në Beograd, ndajnë mendime të ndryshme në lidhje me rezultatet e këtyre bisedimeve, sidomos kur flitet për veriun dhje zgjidhjen që po kërkohet.
Profesori Shpend Kursani, nga instituti KIPRED, thotë se fillimi i dialogut në këtë fazë mund të legalizojë gjendjen aktuale në veri të kontrolluar nga strukturat serbe.
Para së gjithash, ai rekomandon që pala kosovare të insistojë në shuarjen e strukturave paralele atje, dhe në zbatimin e marrëveshjeve të arritura në bisedimet e deritashme me Serbinë, para se të fillojë një dialog i ri i nivelit të lartë politik ndërmjet dyja vendeve.
“Kosova nuk përfiton asgjë dhe çfarëdo presioni që Kosova mund të ketë, nuk ia vlen t’iu përgjigjet këtyre presioneve sa i përket veriut, nëse strukturat paralele nuk largohen nga atje. Do të thotë, kushti i parë në çfarëdo bisedimesh me Serbinë duhet të jetë largimi i strukturave paralele si dhe zbatimi i marrëveshjeve që janë arritur deri më tash në kuadër të dialogut”, ka thënë Kursani.
Hyrja në bisedime të reja pa zhbërjen e strukturave paralele dhe zbatimin e shtatë marrëveshjeve të arritura deri më tani në dialogun Prishtinë – Beograd të ndërmjetësuar nga Bashkimi Evropian, sipas Kursanit, do t’u jepte mundësi palëve që sërish t’i shmangen zbatimit të çfarëdo marrëveshjeje të re.
Ndërkaq, si finale të bisedimeve, sidomos për veriun dhe në bazë të gjendjes faktike atje, Kursani parasheh një lloj autonomie për atë pjesë të banuar me shumicë serbe.
“Pala kosovare, qysh në fillim ka nisur të lëshojë pe, ka filluar të përdorë fjalë si statuse speciale e kështu me radhë. Ka filluar qysh herët të lëshojë pe edhe në deklaratat që zoti Daçiq i flet dhe në njëfarë mënyre, deklaratat e palës kosovare vazhdimisht kanë qenë në defanzivë, kështu që kjo lë të kuptohet që në qoftë se flitet për veriun do të përfundohet me ndonjë status special atje”, thotë Kursani.
Ndërkaq, Aleksandër Popov nga Qendra për Rajonalizim në Beograd, thotë për Radion Evropa e Lirë se zyrtarët serbë kanë deklaruar se nuk do ta pranojnë Kosovën e pavarur.
Kurse, në lidhje me veriun, ai parasheh një skenar të ngjashëm me Republikën Serbe në Bosnje e Hercegovinë.
“Mendoj që këtu do të insistohet në një status që ndoshta do të ishte i ngjashëm me atij të Republikës serbe që do të kishte lidhje të veçanta me Beogradin. Ky mendoj se është qëllimi i deklaratave të kryeministrit Daçiq kur flet për ndarjen e Kosovës e që në fakt paraqet pazaret për një plan Ahtisari Plus me të cilin do të sigurohej një status i veçantë për veriun me lidhje të posaçme me Beogradin”, thotë Popov.
Ai tërheq vërejtjen edhe për konfuzionin që mbizotëron në Beograd në lidhje me Kosovën dhe proceset integruese evropiane, marrë parasysh deklaratat e presidentit Tomisllav Nikolliq se para Evropës, Serbia duhet të zgjedhë Kosovën dhe ato të kryeministrit Ivica Daçiq, i cili flet për ndarje të Kosovës dhe integrim të Serbisë në BE.
“Ende nuk ka një strategji të qartë dhe publike… por unë jam optimist që do të gjendet një zgjidhje e cila në fund do t’i kënaqë të dyja palët”, thekson Popov.
Bisedimet dhe agjenda e takimeve të ardhshme ndërmjet Prishtinës dhe Beogradit, pritet të koordinohen dhe lehtësohen nga Bashkimi Evropian me asistencën edhe të Shteteve të Bashkuara të Amerikës.
Lidhur me këto bisedime, dhe çështjen e veriut, përfaqësuesi i BE-së në Kosovë, Samuel Zhbogar ka deklaruar këto ditë se Brukseli nuk ka ndonjë plan të vetin sa u përket raporteve në mes të Serbisë dhe Kosovës dhe nuk ka as ndonjë plan të vetin që do ta imponojë sa i përket veriut të Kosovës.
E tërë ajo që po bën Bashkimi Evropian është tentimi për t’iu ndihmuar të dy palëve që t’i zgjedhin problemet e ndërsjella, ka thënë ai.
