Pyetja:
Babai i tyre u la atyre një sipërmarrje biznesi dhe ata ranë dakord t’i ndajnë të ardhurat e saj me rotacion, në mënyrë që çdo vjet prej tyre të marrë të ardhurat e atij viti. A lejohet kjo?
***
Përgjigjja:
Falënderimi i takon Allahut.
Nëse trashëgimtarët janë ortakë në një sipërmarrje tregtare ose të ngjashme, si për shembull nëse janë ortakë në ndonjë produkt që shitet, si p.sh. nëse babai i tyre u ka lënë një dyqan ku ata shesin disa produkte, ose një fabrikë dhe ata shesin atë që prodhon, dhe të ngjashme, në të cilat ata mund të ndajnë të ardhurat, dhe fitimi i tyre ndryshon nga një herë në tjetrën ose nga viti në tjetrin, atëherë nuk është e vlefshme shpërndarja e të ardhurave me rotacion në atë mënyrë që dy prej tyre të ndajnë të ardhurat e saj çdo vit. Kjo për shkak se ka një variacion – siç theksohet në pyetje. Pra, mund të ketë një fitim një vit, dhe një humbje ose fitim të reduktuar në një vit tjetër. Ortakët nuk kanë të drejtë të ndajnë fitimin në këtë mënyrë, si p.sh. nëse njëri prej tyre thotë: Unë do të marr fitimin e këtij udhëtimi, dhe ju mund të merrni fitimin e udhëtimit vijues, ose unë do të marr fitimin e këtij muaji ose viti, dhe ju mund të merrni fitimin e muajit ose vitit pasardhës. Ibn Muflih ka thënë: Nëse ata përcaktojnë që ata të dy, ose njëri prej tyre, do të kenë një përqindje të fitimit që nuk dihet, ose është si ajo filani i përcaktuar për filanin, ose një përqindje e njohur me një dirhem më shumë ose një dirhem më pak, ose duke fituar gjysmën e asaj shume, ose një shumë të caktuar, ose fitimin e një udhëtimi, ose të një viti, ose çështja nuk është diskutuar kurrë, atëherë marrëveshja (partneriteti) është e pavlefshme. [1]
Bahuti ka thënë në lidhje me “partneritetin”: Nëse ata përcaktojnë se njëri prej tyre do të ketë fitimin e njërës nga dy veshjet, ose fitimin e njërit prej dy udhëtimeve, ose fitimi i fituar nga tregtia e një muaji të caktuar ose të një viti të caktuar, që nuk është i vlefshëm, sepse ai mund të ketë fitim në atë udhëtim të caktuar dhe jo të tjerët, ose anasjelltas, kështu që vetëm njëri prej tyre do të ketë fitim, me përjashtim të tjetrit, dhe kjo është në kundërshtim me konceptin e ortakërisë. [2] Bazuar në këtë, në një ortakëri si kjo, të gjithë ortakët duhet të ndajnë të ardhurat e çdo viti, ndaj duhet t’i ndajnë ato mes vete. Allahu e di më së miri.
islamqa
——————————
[1] Furou’ (7/114)
[2] “Keshshaaf el-Kina” (3/499)
