Pyetja:
Kam më shumë se dhjetë muaj që vuaj nga kapsllëku kronik. Ky kapsllëk shoqërohet me dhimbje stomaku dhe parehati në pjesën më të madhe të ditës dhe më duhet të përdor laksativë dhe medikamente për ta lehtësuar. Ju lutemi vini re se kjo sëmundje – Allahu na ruajtë neve dhe juve prej saj – zakonisht zgjat me muaj e vite dhe mund të qëndrojë me disa njerëz për pjesën tjetër të jetës së tyre. A është obligim për mua të agjëroj, apo i nënshtrohem vendimit të atij që është i sëmurë, kështu që duhet të agjëroj kur të kem mundësi dhe të paguaj shlyerjen e ditëve në të cilat nuk agjëroj, pas përfundimit të Ramazanit?
***
Përgjigjja:
Falënderimi i takon Allahut.
Udhëzime për llojin e sëmundjes që e bën të lejuar mos agjërimin
Nëse sëmundja shoqërohet me dhimbje dhe vështirësi të vërteta, e mos agjërimi e largon atë nga i sëmuri, atëherë ky është një arsyetim që e bën të lejuar mosagjërimin. Allahu i Lartësuar thotë: “O ju që besuat, agjërimi u është bërë obligim sikurse që ishte obligim edhe i atyre që ishin para jush, kështu që të bëheni të devotshëm.
(Jeni të obliguar për) Ditë të caktuara, e kush është i sëmurë prej jush ose është në udhëtim (e nuk agjëroi), atëherë ai (le të agjërojë) më vonë aq ditë.” (Bekare, 183-184)
Sëmundja që e bën të lejuar mosagjërimin është sëmundja e cila i shkakton agjëruesit vështirësi reale. Neveviu ka thënë: “I sëmuri i cili nuk është në gjendje të agjërojë për shkak të një sëmundjeje nga e cila ka shpresë për shërim, nuk është i obliguar të agjërojë. Kjo vlen nëse ai do të pësojë vështirësi reale me rastin e agjërimit. Nuk parashikohet që ai të arrijë në gjendjen në të cilën nuk mund të agjërojë fare. Përkundrazi, bashkohësit tanë thanë: ‘Që të lejohet të mos agjërohet, është përcaktuar që agjërimi të shkaktojë vështirësi të konsiderueshme që e vështirëson agjërimin.’
Përsa i përket sëmundjes së lehtë që nuk shkakton vështirësi reale, atij nuk i lejohet të mos agjërojë dhe nuk ka dallime në mendime mes nesh për këtë.” [1]
Shejh Ibn Uthejmini (Allahu e mëshiroftë) ka thënë: “Sëmundja është e shkallëve të ndryshme: E para është ajo që nuk do të ndikohet nga agjërimi, si ftohja e lehtë, dhimbja e lehtë e kokës, dhimbja e dhëmbëve e të ngjashme. Në këtë rast nuk i lejohet të mos agjërojë, edhe pse disa dijetarë thonë se i lejohet të mos agjërojë, për shkak të kuptimit të përgjithshëm të ajetit: “…ndërsa kush është i sëmurë…” (Bekare, 185)
Por ne themi: Nëse ky vendim bazohet në një arsye, që është se mos agjërimi është më i mirë dhe më i dobishëm për të në përballimin e sëmundjes, atëherë në atë rast themi se ai mund të mos agjërojë. Por nëse sëmundja nuk preket nga agjërimi, atëherë nuk i lejohet të mos agjërojë dhe duhet të agjërojë.
Shkalla e dytë është nëse e ka të vështirë agjërimin, por nuk i bën dëm. Në këtë rast është e papëlqyeshme (mekruh) për të që të agjërojë dhe është sunet që ai të mos agjërojë.
Shkalla e tretë është nëse e ka të vështirë të agjërojë dhe do t’i bëjë dëm, si p.sh. njeriu që është i prekur nga sëmundja e veshkave ose diabeti dhe të ngjashme. Në rastin e tij, agjërimi është haram.” [2]
Në bazë të kësaj, nëse nga agjërimi do të pësoni vështirësi të vërteta, për të cilat duhet të merrni ilaçe ose laksativë nga goja, ju lejohet të mos agjëroni. Por nëse mjekimi mund të merret me injeksion ose me supozitorë rektal, e kjo nuk e prish agjërimin, kështu që në këtë rast nuk lejohet marrja e ilaçeve nga goja, sepse kjo e prish agjërimin në Ramazan pa arsye.
Në një deklaratë të Këshillit të Fikhut Islam në lidhje me gjërat që prishin agjërimin thuhet: Gjërat e mëposhtme nuk konsiderohen si prishje e agjërimit:
… 8.. Injeksione terapeutike dermale, intramuskulare ose intravenoze, me përjashtim të lëngjeve dhe injeksioneve ushqyese…
11. Ajo që hyn në trup me anë të përthithjes nëpërmjet lëkurës, si kremrat, pomadat dhe njollat e lëkurës medicinale që përmbajnë substanca farmaceutike ose kimike.
Kompenzimi i agjërimit për të sëmurin gjatë Ramazanit
Nëse nuk agjëroni, atëherë çështja duhet të shqyrtohet më tej, nëse sëmundja është nga e cila ka shpresë për shërim, qoftë edhe pas disa muajsh, atëherë në atë rast mund të mos agjëroni dhe agjërimin duhet ta kompensoni më vonë. Kur t’ju bëhet e lehtë kompensimi i tyre, edhe nëse i ndani ditët në të cilat agjëroni dhe nuk është e pranueshme që në vend të tyre t’i ushqeni të varfërit. Por nëse një mjek i besueshëm thotë se është një sëmundje nga e cila nuk ka shpresë për shërim dhe nuk mund të agjërosh veçse me vështirësi të vërtetë, sepse duhet ta prishësh agjërimin për të marrë ilaçe, atëherë në këtë rast duhet të ushqesh një njeri të varfër për çdo ditë.
Dhe Allahu e di më së miri.
—————————————————————-
[1] El-Mexhmu’ 6/261.
[2] Esh-Sherhul-Mumti‘ 6/341.
