Pyetje dhe përgjigje / Rreth kësaj teme flet eksperti Alessandro Polichetti, studiues i parë i Qendrës Kombëtare për Mbrojtjen nga Rrezatimi dhe Fizika Kompjuterike.
Fushat elektromagnetike
Pse përdorimi i tyre mund të shkaktojë zhvillimin e tumoreve?
“Telefoni celular është një pajisje që lëshon fusha elektromagnetike radiofrekuese. Për dekada janë studiuar rreziqet e parashikuara për shëndetin e njeriut të valëve elektromagnetike, të tilla si ato që lindin nga telefonia celulare dhe rrjetet Wi-Fi, por deri më sot askush nuk ka demonstruar përfundimisht ekzistencën e një lidhje shkak-efekt, – shpjegon Alessandro Polichetti, studiues i parë i Qendrës Kombëtare të Mbrojtjes nga Rrezatimi dhe Fizikës Kompjuterike të Institutit Superiore di Sanità. – Puna më e gjerë, ‘Interphone’, e publikuar në vitin 2010 dhe e kryer nga Agjencia Ndërkombëtare për Kërkimin e Kancerit, në thelb liroi celularët për mungesë të provave, duke treguar vetëm një rritje të lehtë të rasteve të gliomës (tumor malinje të trurit) dhe neurinoma e nervit akustik (tumor beninje) në mesin e atyre që kishin shpenzuar më shumë se 1.640 orë në telefonin celular. Por, vetë autorët kishin deklaruar se është shumë e vështirë të provohet lidhja e drejtpërdrejtë midis dy ngjarjeve në një mënyrë të padiskutueshme. Një vit më vonë, në vitin 2011, Agjencia e njëjtë klasifikoi valët elektromagnetike midis ‘kancerogjenëve të mundshëm’. Janë në këtë listë (grupi 2B) të gjithë agjentët për të cilët për momentin ka vetëm disa dyshime për rrezik për njeriun”.
Pasojat
Çfarë ndodh me organizmin kur flasim me telefonin celular?
“Fusha elektromagnetike e prodhuar nga telefonat celularë është shumë e dobët dhe nuk dimë se përmes cilit mekanizëm mund të lidhet me zhvillimin e një tumori. I vetmi efekt i provuar i depërtimit të valëve elektromagnetike në trupin e njeriut është ngrohja, por nivelet në të cilat normalisht jemi të ekspozuar janë shumë të ulëta për të pasur pasoja të rëndësishme në trupin tonë”.
Si ta mbani atë
A është e rrezikshme ta mbani për shembull në xhepin tuaj?
“Disa studime kanë spekuluar se rrezatimi i telefonit celular mund të ndërhyjë në fertilitetin mashkullor, duke ulur lëvizjen e spermës. Por, shkencëtarët kanë paralajmëruar: pjellshmëria varet nga një numër faktorësh (duke përfshirë ushqimin, gjumin, pirjen e duhanit, aktivitetin fizik), kështu që është e vështirë të tregohet një lidhje shkak-pasojë me valët elektromagnetike. Tek ata që kanë probleme me zemrën, disa studime kanë treguar se telefoni celular mund të ndërhyjë me stimuluesin e zemrës: është më mirë të mos e mbani në xhepin e gjoksit”.
Në shtrat
A mund të mbahet telefoni pranë krevatit gjatë natës?
“Nëse nuk përdoret, telefoni celular (si dhe Wi-Fi) lëshon shumë pak rrezatim që nuk kontribuojnë dukshëm në ekspozimin, kështu që ju mund ta mbani atë edhe gjatë natës. Por, edhe në mungesë të provave shkencore të rrezikut, është mirë të mbështetet në maturi dhe sens të mirë. Ekspozimi i ndjeshëm ndaj valëve elektromagnetike ndodh gjatë bisedave: është praktikë e mirë të përdorësh kufje ose pajisje të tjera pa duar. Ju mund të përpiqeni të zvogëloni numrin dhe kohëzgjatjen e telefonatave. Fëmijët duhet të kenë qasje të kufizuar në telefon celular dhe vetëm në rast nevoje. Së fundmi, një rrezik i madh për telefonat celularë është për shoferët: bisedat (pa altoparlant ose kufje), biseda dhe mesazhet tekstuale në timon, në fakt, rrisin ndjeshëm rrezikun e aksidenteve të trafikut”. /shqip
