Pyetja:
A lejohet studimi i kontratave dhe marrëdhënieve të bursës?
***
Përgjigjja:
Falënderimi i takon Allahut.
Së pari: Nuk ka asgjë të keqe të studiosh kontratat e së ardhmes dhe kontratat dhe marrëdhëniet e tjera financiare, edhe nëse ato janë haram, duke iu nënshtruar dy kushteve: 1. Që studenti duhet të ketë njohuri të mjaftueshme islame që të mund të bëjë dallimin ndërmjet kontratave që janë hallall dhe atyre që janë haram, edhe nëse duhet të pyesë dijetarët se kujt i beson, në mënyrë që të sigurohet se ai nuk do të mashtrohet apo mashtrohet nga gënjeshtrës.
2. Ai duhet të besojë se ajo që Allahu e ka ndaluar nga kontratat e tilla është haram, sepse nuk lejohet miratimi i të keqes dhe pohimi i saj. Duke u angazhuar në këtë studim, ai duhet të synojë të zbulojë se çfarë është haram në mënyrë që t’i shmanget dhe t’i paralajmërojë njerëzit kundër tij dhe të përpiqet të gjejë alternativa të lejuara për njerëzit, në mënyrë që ata të mos kenë nevojë për atë që është haram.
Së dyti: Mënyra se si kryhen kontratat e së ardhmes në këtë treg, në shumicën e rasteve, nuk përfshin blerjen ose shitjen në kuptimin real, sepse nuk bëhet asnjë shkëmbim ndërmjet dy palëve në kontratë në lidhje me artikujt për të cilët është përcaktuar në Islam mësimet se dy sendet (paratë dhe sendi që blihen) duhet të shkëmbehen ose njëri prej tyre duhet të dorëzohet.
Së treti: Shitësi [në një kontratë të së ardhmes] zakonisht shet diçka që nuk e posedon, valutë, aksione, obligacione ose sende, me shpresën se do të jetë në gjendje ta blejë atë nga tregu dhe ta dorëzojë në kohë, pa marrë pagesën në koha e lidhjes së kontratës, e cila është kusht thelbësor kur paguhet paraprakisht për diçka (transaksion selam).
Së katërti: Blerësi [në një kontratë të së ardhmes] zakonisht ia shet atë që ka blerë dikujt tjetër para se ta marrë atë në posedim, dhe personi tjetër ia shet gjithashtu një personi të tretë para se ta marrë atë në posedim. Kështu, shitjet dhe blerjet ndodhin në mënyrë të përsëritur për të njëjtën gjë përpara se ta marrin atë në posedim derisa marrëveshja të arrijë tek blerësi përfundimtar, i cili mund të dëshirojë të marrë në zotërim mallrat nga shitësi i parë, i cili shiti atë që ai nuk posedonte, ose të kërkojë ndryshimin. në çmimin në momentin e dorëzimit, që është koha kur zgjidhen gjërat, në kohën kur roli i blerësve dhe shitësve, përveç të parëve dhe të fundit, kufizohet në marrjen e diferencës së çmimit kur ka një fitimi ose pagimi i diferencës kur ka një humbje, në momentin e dorëzimit siç u përmend më lart, gjë që ndodh pikërisht në mesin e kumarxhinjve.
Në një deklaratë tjetër të Këshillit të Fikhut Islamik thuhet: Tregtimi që bëhet në transaksione të tilla në tregjet globale zakonisht përfshin shumë elementë haram, si në vijim: Marrëdhëniet që bëhen në këtë mënyrë në tregjet globale zakonisht përfshijnë shumë kontrata që janë haram sipas sheriatit, si p.sh. 1-Marrëdhëniet me obligacione, që hyjnë në titullin riba që është haram. Kështu thuhet në një rezolutë të Këshillit të Fikhut Islam në Xhide, nr. 60, në seancën e gjashtë.
2-Trajtimi pa kriter i aksioneve të shoqërisë. Deklarata e katërt e Këshillit të Fikhut Islam të Lidhjes Botërore Muslimane në seancën e tij të katërmbëdhjetë në vitin 1415 hixhri theksoi se është haram të merreni me aksionet e kompanive qëllimet kryesore të të cilave janë haram, ose disa nga marrëdhëniet e tyre përfshijnë kamatë.
3-Shitja e monedhave zakonisht bëhet pa shkëmbim dorë më dorë, gjë që i bën ato të lejuara sipas sheriatit (d.m.th., shkëmbimi dorë më dorë është ajo që e bën transaksionin të lejuar).
4-Marrja me opsione dhe të ardhme. Një rezolutë e Këshillit të Fikhut Islam në Xhide nr. (63), në seancën e tij të gjashtë, deklaroi se opsionet nuk janë të lejueshme sipas sheriatit, sepse objekti i marrëveshjes në këto kontrata nuk janë paratë ose shërbimet ose një detyrim financiar që lejohet të shkëmbehet. E njëjta gjë vlen edhe për kontratat e së ardhmes dhe tregtimin e indekseve. Çështja është se kontratat e së ardhmes dhe marrëveshjet e tjera të zakonshme në bursë përfshijnë elementë që janë haram. Ai që është duke e hulumtuar këtë çështje duhet t’i dijë vendimet për këtë dhe t’ua shpjegojë të tjerëve, në mënyrë që askush të mos mashtrohet dhe të mos shkruajë asgjë që do t’i ndihmojë njerëzit për ta bërë këtë ose t’i inkurajojë ata ta bëjnë atë. Allahu e di më së miri.
islamqa.info
