Pse vendi i Mandelës po denoncon shtetin e hebre për Gazën?
Francis Boyle, një nga avokatët kryesorë amerikanë në botë, vlerësoi se Republika e Afrikës së Jugut ka një shans për të fituar çështjen kundër Izraelit në Hagë.
Izraeli do të dalë para Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë javën e ardhshme, më 11 dhe 12 janar, për të kundërshtuar akuzat e Afrikës së Jugut se ka kryer gjenocid kundër palestinezëve në luftën e tij me Hamasin.
Kujtojmë se më 29 dhjetor 2023, Afrika e Jugut i kërkoi Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë të deklarohej urgjentisht se Izraeli ka shkelur detyrimet e tij sipas Konventës së Gjenocidit në rastin e Gazës, ndërsa Izraeli e hodhi poshtë një kërkesë të tillë t si të pakuptimtë.
Ajo që është veçanërisht e rëndësishme, i kërkohet gjithashtu Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë që, me anë të një mase të përkohshme (një seri masash të tilla), ndër të tjera, t’i kërkojë Izraelit të ndalojë operacionet e tij ushtarake në Gaza, të cilat tashmë kanë marrë më shumë se 22,000 viktima, kryesisht fëmijë, gra, të moshuar, me 58.000 të plagosur dhe me qindra shtëpi, biblioteka, spitale, shkolla e objekte kulti të shkatërruara.
Në emisionin popullor amerikan “Democracy Now!” e cila transmetohet në 1,500 stacione televizive dhe radio, Boyle tha se ai besonte se “Afrika e Jugut është në një pozicion për të siguruar një rend të favorshëm kundër Izraelit”.
Boyle tha se bazuar në “njohurinë, gjykimin dhe përvojën” e tij dhe, natyrisht, pasi kishte lexuar kërkesën, parashikoi që Afrika e Jugut do të merrte një urdhër nga Gjykata që Izraeli “të pushojë së kryeri të gjitha aktet e gjenocidit kundër palestinezëve”.
Boyle thotë se në të kaluarën Izraeli iu bind urdhrave nga Shtetet e Bashkuara për të ndalur sulmet e tij në territoret e pushtuara palestineze, por tani kjo nuk po ndodh.
“Ne këtu në Shtetet e Bashkuara të Amerikës kemi fuqinë ta ndalojmë këtë”, tha aktivisti i njohur për të drejtat e njeriut.
Për më tepër, Boyle tha se “administrata Biden ka ndihmuar dhe nxitur gjenocidin e Izraelit ndaj palestinezëve për disa kohë”. Ai gjithashtu shpreh frikën se nëse Afrika e Jugut fiton çështjen, administrata Biden madje do të shkelë Aktin e Zbatimit të Konventës së Gjenocidit.
Nga vjen padia e Afrikës së Jugut kundër Izraelit?
Shumë do të pyesin se nga vjen interesi i Afrikës së Jugut, vendit të Nelson Mandelës në këtë rast, kur ai vend është më shumë se 6000 kilometra larg Izraelit.
Ja përgjigjja:
Duke ndjekur shembullin e Gambias në procedimet kundër Mianmarit për shkelje të Konventës për Gjenocidin, Republika e Afrikës së Jugut e mbështet qëndrimin e saj në doktrinën “erga omnes partes” (latinisht: ndaj të gjithëve, kundër të gjithëve – parti, shtet). Kjo doktrinë i lejon një shteti palë në një traktat (Konventa e Gjenocidit) që mbron të drejtat e përbashkëta ligjore për të zbatuar ato të drejta edhe nëse shteti nuk preket drejtpërdrejt nga shkelja.
Në aplikimin e saj, Republika e Afrikës së Jugut thekson natyrën “jus cogens” (lat. ligj shtrëngues) të ndalimit të gjenocidit, si dhe natyrën “erga omnes” dhe “erga omnes partes” të detyrimeve që shtetet kanë sipas Konventës së Gjenocidit. Duke qenë se të gjitha shtetet nënshkruese të Konventës së Gjenocidit kanë “një interes të përbashkët për të siguruar që aktet e gjenocidit të parandalohen dhe që, nëse ato ndodhin, autorët e tyre të mos mbeten të pandëshkuar”, dispozitat në fjalë krijon detyrimin “se çdo shtet palë ka interes t’i respektojë në çdo rast”. /tesheshi.com/
