Pas rënies së fillimit të pandemisë, çmimet e ushqimeve kanë filluar të rriten përsëri që nga vjeshta e kaluar, në disa raste duke arritur majat që nuk janë arritur me vite.
Nëse keni përshtypjen se kostoja e blerjeve javore në supermarket është rritur në krahasim me vitin e kaluar, dijeni se nuk është aspak një përshtypje: sipas vlerësimeve nga FAO (Organizata e Ushqimit dhe Bujqësisë), e cila sipas një serie kriteresh monitoron globalisht çmimin e konsumit të një “shporte” ushqimi, koston e ushqimit, pasi ra në fillim të pandemisë Covid, u rrit në vjeshtë vitin e kaluar. Krahasuar me mesataren 2014-2016, ushqimi në maj 2021 arriti kulmet prej + 27% mesatarisht, një rritje që nuk është parë për gati dhjetë vjet.
Ka disa arsye për këtë rritje: për të rritur mesataren në tremujorin e katërt të vitit 2020 ishin vajrat bimorë, në veçanti ato të sojës, farës së rapit dhe palmës, çmimet e të cilave janë rritur në mënyrë të vazhdueshme në dymbëdhjetë muajt e fundit deri në arritjen e një pjese të majit 2021 + 75 % krahasuar me 2014-2016. Çmimi i vajit të palmës ka arritur nivelet e tij më të larta që nga shkurti 2011 për shkak të ngadalësimit të prodhimit në Azi (për shkak të Covid), që përkon me një rritje të kërkesës globale të importit dhe thatësirës (dhe dëmtimit pasues të prodhimit) në Amerikën e Jugut. Rritja e çmimit të vajit të sojës është për shkak të kërkesave të sektorit të bionaftës, ndërsa vaji i rapes është më i shtrenjtë sepse është më e vështirë për tu gjetur.
Protagonistët e rritjes së çmimeve janë edhe drithërat, të cilat në maj 2021 shënuan + 33% krahasuar me 2014-2016: arsyet duhet të gjenden në kolapsin e prodhimit në Brazil, i cili përkeqësoi një situatë tashmë të vështirë në të cilën kërkesa botërore e misrit tejkalon prodhimin, dhe në oreksin e Kinës për melek, elb dhe grurë.
Sipas Kombeve të Bashkuara, faktori nxitës i kësaj luhatje çmimi do të ishte padyshim Covid: pas një kolapsi për shkak të bllokimeve të vendosura pak kudo, me lehtësimin e masave, kërkesa globale për ushqim është rritur, dhe bashkë me të edhe çmimet relative të lëndëve të para, duke demonstruar se kriza shëndetësore (ose problemet që rezultojnë) ka pasur dhe ka ende fuqi të mëdha mbi tregun global. (FOCUS)
