Pabarazia sociale është problemi më i madh i qytetërimit perëndimor. Joseph Stiglitz, fitues i Çmimin Nobel për Ekonomi, shkroi gjerësisht për këtë në librin e tij më të fundit. Pikëpamjet që përfaqëson ai, e të cilat janë pranuar përgjithësisht brenda ekonomistëve kryesorë në botë, Stiglitz i shpjegon në një intervistë për “Euronews”, ku jep edhe këshilla për pushtetarët evropianë.
Sipas tij, ka mënyra për të dalë nga kriza, por ky synim nuk arrihet me metodat që i thonë politikanët në Bashkimin Evropian dhe në Shtetet e Bashkuara. Evropa, vlerëson ai, aktualisht është në një situatë shumë më të mirë se Amerika, por janë udhëheqësit e saj që po e shtyjnë Evropën thellë në humnerë.
“Jam i shqetësuar se si çdo herë e më shumë shtete në Evropë po e imitojnë Amerikën. Kjo tashmë ka ndodhur në Britaninë e Madhe, e cila në bazë të shkallës së pabarazisë në shoqëri është e dyta sot në botë, pas Shteteve të Bashkuara”, thotë Stiglitz.
Një shoqëri e cila është e ndarë në 1 për qind të pasur dhe në 99 përqindëshin të cilëve ekzistenca u rrezikohet në këtë apo atë mënyrë, nuk mund të ketë një ekonomi produktive. Kjo më së shumti ndikon tek brezi i ri, anëtarët e të cilit – në qoftë se nuk lindin në familjet e pasura – nuk kanë pothuajse asnjë shans për sukses.
“Masat e kursimit të cilat i theksojnë shtetet evropiane, vetëm se e thellojë hendekun e pabarazisë sociale. Kërkesa tashmë thuajse nuk ka, e kur shteti kursen, ato bien edhe më shumë. Nëse kërkesa bie, ekonomia nuk mund të rritet, papunësia është në rritje, pagat në rënie, ndërsa shkurtohet mirëqenia sociale”, shpjegon Stiglitz.
Vendet evropiane duhet të kenë parasysh faktin që dukshëm e kanë harruar: nuk e ka shkaktuar deficiti ekonominë e dobët, por ekonomia e dobët e ka shkaktuar deficitin.
“Prioritet duhet të jetë nxitja e rritjes ekonomike. Kjo mund të arrihet në shumë mënyra, me investimet e qeverisë në infrastrukturë, teknologji, arsim…”, thotë Stiglitz.
Ai gjithashtu propozon konsolidimin e borxhit, që do të zvogëlonte normat e interesit dhe do të lironte mjetet për investime produktive. Një rol shumë të madh ka Banka Qendrore Evropiane (BQE), të cilën Stiglitz e vlerëson si të vetmin institucion që mundet brenda natës të ndërmarrë masa të dobishme dhe të rëndësishme.
Kjo bankë, thotë nobelisti, duhet që në kushte më të favorshme të blejë bonot e shteteve të rrezikuara dhe kështu të mundësojë mjetet për investime që do të nxisin rritjen ekonomike. Por, kjo nuk duhet të kushtëzohet me masat e reja të kursimit, të cilat Bashkimi Evropian dhe Fondi Monetar Ndërkombëtar i imponojnë si në rastin e Greqisë.
“Kohët e fundit nga BQE thanë se janë të gatshëm për të blerë bonot, por nuk thanë se nën çfarë kushtesh. Nëse këto janë kushtet e kursimit, atëherë ata thonë se shtetet me borxhe duhet të bien në depresion. ‘Për t’ju shpëtuar, së pari duhet t’ju vrasim’. Kjo nuk ka kuptim, apo jo?”, deklaron Stiglitz. /Tg/kohaislame
