Nënat e sulltanëve osmanë

Nënat e sulltanëve osmanë

Përpara pak ditësh pasi publikova një tabelë mbi Valide Sulltanat e Perandorisë Osmane, ku shumë veta u ngatërruan dhe kujtuan se po flisja për sulltanët osmanë. Për të shmangur keqkuptimet dhe njëkohësisht për të bërë sqarime të mëtejshme po ju jap një material të shkurtër mbi Valide Sulltanat- Nënat e Sulltanëve, që sunduan në një hapësirë prej tre kontinentesh, dhe krijuan një model shteti shumë-etnik, shumë-fetar dhe që pati shumë suksese në politikat e brendshme dhe të jashtme, duke iu imponuar Evropës, Azisë dhe Afrikës. Nga 33 nëna sulltanësh vetëm 6 prej tyre janë turke, një mendohet të jetë e tillë, ndërsa të gjitha të tjerat janë të kombësive të ndryshme evropiane, ku nga të fundit është edhe Shqiptarja SOFIA e njohur me emrin e saj zyrtar Gjyl-Xhemal ose e thënë në shqip: Shumë e Bukura. Kjo tregon për tolerancën dhe harmoninë fetare dhe etnike që mbizotëronte përgjatë sundimit osman.

Valide Sulltana – Nëna Mbretëreshë, titull i lartë që jepej në Perandorinë Osmane, grave të sulltanëve, të cilat arrinin të lindnin princin trashëgimtar, I cili më pas do të hipte në fron. Nëna e sulltanit gëzonte privilegje të veçanta. Ajo kishte pallatet e veta dhe shpurën shoqëruese, si dhe gëzonte të ardhura që merreshin nga çifligjet që ishin në dispozicion të saj. Në shumë raste Valide Sulltana gëzonte edhe ndikim të madh te sulltani, saqë merrte pjesë në vendimet perandorake. Ka pasur 36 sulltanë të Perandorisë Osmane në 21 breza. Në fillimet e veta përdorej titulli Bej dhe më pas është përdorur titulli Sulltan, i cili vjen nga arabishtja. Përgjatë 623 viteve të historisë së sulltanëve ata ishin anëtarë të së njëjtës shtëpi, e njohur si Shtëpia e Osmanit. Valide Sulltana ka qenë titulli i nënës së sulltanit sundues. Ato nëna që vdiqën përpara se të hipnin bijtë e tyre në fron nuk e morën kurrë titullin e Valide Sulltanes, si p.sh., Hyrremi, Hatixhe Muazezi, Emine Mihri-Shah, Rabija Shermi dhe Nyhet-Seda. Nga ana tjetër njerkat, të cilat nuk ishin nënat biologjike, por që i rritën princat trashëgimtarë, mamatë e të cilëve kishin vdekur morën titullin Valide Sulltana, si p.sh. Aishja, Sanijeperver dhe Rahime Perestu e morën këtë titull. Kështu që ka pasur Valide Sulltana, që nuk kanë qenë nëna, dhe ka pasur nëna që nuk kanë qenë Valide Sulltana. Në përfundim mund të thuhet se titulli Valide Sulltana për nënat e sulltanëve osmanë mund të përdoret vetëm nëse ato nëna e kanë fituar titullin e Valide Sulltanes.