Everything I’ve Ever Learned From Things Going Wrong.
Kush mund të thotë se nuk është përballur kurrë me dështim në jetën e tyre? Si mund të shndërrohet një përvojë negative në një kohë për t’u rritur? Tek ‘’How to fail’’, Elizabeth Day na tregon për një jetë të shënuar nga momente që mund të duken si dështime, por që në të vërtetë sjellin mësime të shkëlqyera.
Nga dështimi ne mund të mësojmë gjëra që përndryshe nuk do t’i kishim mësuar kurrë dhe mund të mësojmë të rritemi, duke u përballur me dështimin në një mënyrë pozitive.
Shumë këshilla të dobishme për:
- Ata që kanë përjetuar momente dështimi në jetën e tyre.
- Të kuptuar se dështimi nuk është një pikë e mbërritjes, por një fazë në udhëtim.
- Të mësuar se si një përvojë negative mund të shndërrohet në forcë.
Autori i librit:
Elizabeth Day është një gazetare dhe shkrimtare angleze. Ajo shkroi për Observer nga 2007 deri në 2016 dhe ka botuar katër romane. Jeta e saj u shënua nga ato që fillimisht i përjeton si një seri dështimesh, duke përfshirë një divorc të keq dhe disa trajtime pjellorie që nuk patën sukses.
Në vitin 2018 lançoi podkastin “How to fail with Elizabeth Day”, ku fton mysafirë të famshëm për të diskutuar se si dështimet e ndryshme me të cilat përballen gjatë gjithë jetës janë një mënyrë për të mësuar dhe për t’u rritur. Nga përvoja e podcastit vendos të shkruajë një libër.
Dështimi si një përvojë jetësore për të nxjerrë një mësim
Që në moshë të hershme, të gjithë jetojmë, në një mënyrë apo në një tjetër, përvoja që mund të quhen dështim. Reagimi ynë instiktiv është të rrëzohemi, për ta parë dështimin si përfundim negativ të një përvoje të caktuar.
Ajo që nuk marrim parasysh menjëherë është se dështimet që përjetojmë në të vërtetë mund të na mësojnë shumë.
Jo vetëm që mund të reflektojmë mbi gabimet e bëra, duke mësuar të mos i përsërisim ato, por mund të përdorim emocionet që ndiejmë për të zbutur karakterin tonë, duke u bërë gjithnjë e më të aftë në menaxhimin e kësaj lloj situate.
Si e kanë ndryshuar rrjetet sociale perceptimin tonë të suksesit (dhe dështimit)
Ne jetojmë në një epokë në të cilën ajo që shohim në mediat sociale është studiuar dhe dizenjuar për të përcjellë përshtypjen e asaj që do të dëshironim të ishim, në vend të asaj që jemi në të vërtetë. Njerëz të famshëm që ndajnë sekretet e tyre për të qëndruar të rinj dhe tërheqës, miq që postojnë foto të familjeve të tyre të lumtura me pushime, sipërmarrës që krenohen me suksesin e tyre.
Ajo që nuk shohim në vend të kësaj janë përpjekjet e dështuara, punët e humbura, grindjet, frika, ankthet, depresioni. Çdo gjë që mund të japë një përshtypje të mungesës së përsosmërisë, është fshehur me kujdes.
Sidoqoftë, ekziston një pakicë njerëzish, madje edhe të famshëm, të cilët kanë filluar të tregojnë anën e tyre më të prekshme, atë që nuk tregojnë një ekzistencë të përsosur. Ka nga ata që flasin për problemet e tyre, duke nisur nga depresioni deri te problemet e ngrënies, duke ekspozuar faktorët që i bëjnë njerëz. Megjithatë edhe kjo, po rrezikon të bëhet thjesht tendenca e fundit, sikur ndershmëria nuk është asgjë më shumë se një hashtag.
Përveç kësaj, na duhet të merremi me dallgë mendimesh, të cilat çdokush ia lejon vetes t’i bërtasë me të madhe. Cdo person, mbingarkohet vazhdimisht me mendime dhe kritika, shpesh negative, nga ata që, të ulur pas një tastiere, ndjejnë të drejtën (edhe nëse nuk janë të detyruar) të shprehin indinjatën e tyre dhe kundërshtimin e tyre ndaj asaj që shohin.
Kur bëhet fjalë për dështim, rreziku për tu treguar me gisht është aq i lartë sa shpesh na çon të mbërthehemi, të mos flasim për dështimet tona, të mos kërkojmë ndihmë.
Të përjetosh përvoja negative nuk është kurrë e këndshme, por na lejon të piqemi dhe ta përballojmë jetën me vetëdijen e vendimeve që marrim. Dështimi është diçka me të cilën do të duhet të merremi të gjithë në jetë në një mënyrë apo në një tjetër. Pra, le të përpiqemi ta përjetojmë në një mënyrë pozitive, jo si një katastrofë nga e cila nuk mund të rimëkëmbemi. Nëse e përballojmë me frymën e duhur, do të kemi mjetet e nevojshme për ta kapërcyer.
Pse gratë dhe burrat i përjetojnë (dhe i kujtojnë) dështimet në mënyra të ndryshme
Burrat dhe gratë kanë mënyra shumë të ndryshme për të trajtuar dështimin. Edhe pse kjo mund të duket si thjesht një stereotip tjetër në lidhje me ndryshimin midis gjinive, ka arsye shkencore që e vërtetojnë atë.
Pjesa e trurit që merret me menaxhimin e gabimeve tona dhe marrjen e vendimeve (lëvorja cingulatore e përparme) është përgjithësisht më e zhvilluar tek gratë. Kjo bën që ato të formojnë kujtime më të forta të lidhura dhe përvoja negative, dhe për këtë arsye ka më shumë të ngjarë të shohin dështimet e tyre në mënyrë negative.
Pasoja është se gratë shpesh nënvlerësojnë aftësitë e tyre, dhe për këtë arsye janë më pak të sigurta në vetvete kur bëhet fjalë për të kandiduar, për shembull, për një ngritje në detyrë.
Pse vështirësitë e integrimit kur jemi të vegjël mund të na ndihmojnë kur rritemi?
Si fëmijë, nuk është gjithmonë e lehtë të bashkëveprosh me moshatarët e tu. Shpesh ndihemi të përjashtuar, na duket se nuk mund të jemi pjesë e “grupit”. Sidomos në shkollë, kjo mund të çojë në izolim, duke rrezikuar përkeqësimin e situatës. Shpesh, prindërit dhe mësuesit na inkurajojnë të përpiqemi të integrohemi, mbase duke u sjellë më shumë si të tjerët, në mënyrë që të pranohemi.
Sidoqoftë, ajo që nuk kuptojnë pjesa më e madhe është se vështirësitë në shoqërizim na bëjnë të zhvillojmë disa karakteristika të sjelljes që mund të jenë shumë të dobishme në moshën e rritur.
Të mos jesh pjesë e një grupi, për shembull, na shtyn të vëzhgojmë sjelljet dhe ndërveprimet me më shumë kujdes, të mendojmë për mekanizmat shoqërorë që rregullojnë një mjedis. Ndjesia e “refuzimit” që shpesh mund të ndiejmë kthehet në një lloj rezistence, e cila mund të na bëjë më të fortë.
Për më tepër, një nga gjërat më të rëndësishme që mund të mësojmë nga kjo situatë është pavarësia. Kjo mund të na ndihmojë të ambientohemi me situata të reja, një aftësi themelore për ata që punojnë në një sektor dinamik.
Përjetimi i përjashtimit do të na bëjë shumë më të ndjeshëm ndaj atyre që na rrethojnë. Do të jemi në gjendje të kuptojmë më mirë se kush është në situata të ngjashme, ndoshta një koleg i sapo punësuar ose dikush i sapo transferuar. Kjo ndjeshmëri do të na lejojë të bëhemi një pikë referimi jo vetëm për ata, por për të gjithë ekipin.
Përse shumë provime dhe testime mund të jenë negative
Kur jemi të rinj, jeta jonë shënohet nga një mori provimesh dhe testesh. Në teori, këto duhet të jenë një mjet për të vlerësuar aftësitë dhe rritjen tonë, por në realitet ato fshehin shumë më tepër.
Për një të ri, një test bëhet për të matur veten e tij kundrejt pritshmërive të familjes, profesorëve dhe bashkëmoshatarëve. Bëhet një mjet i jashtëm vlerësimi, rreth të cilit, për shumë, rrotullohet vetëvlerësimi i tyre.
Një test, megjithatë, është në gjendje të sigurojë vetëm një vlerësim të pjesshëm, i ndikuar fuqimisht nga shumë variabla, të tilla si qëllimi i shkruesit të pyetjes, gjendja jonë psikofizike në ditën e provimit, gjendja shpirtërore e të testuarit, etj. Kur ndjenja jonë e vetëvlerësimit varet nga rezultatet e provimeve që u nënshtrohemi, rreziku është që, me provimin e parë që nuk e kalojmë, besimi ynë të shembet.
Ndërsa rritemi, e kuptojmë se, përveç disa rasteve të rralla, nuk ka testime në botën reale. Nuk ka provime që mund të na japin një notë për plotësimin e një formulari në mënyrë korrekte, ose për mënyrën e menaxhimit të kursimeve tona.
“Kur je i rritur, askush nuk të jep notë sepse dhe përgjigjen e duhur.”
