Historia njerëzore gjatë gjithë historisë së saj është përballur me sfida nga më të ndryshmet, por ajo që po përjeton tani nga pandemia Kovid-19 është një nga më të rëndat e cila e ka futur shoqërinë në një kaos e që ka shkaktuar shumë humbje njerëzore dhe ekonomike, nga të cilat bota do ti duhet nje kohë relativisht e gjatë për tu rimëkëmbur.
Në këtë situatë shumë të vështirë pandemike, u hapë edhe një mundësi për përftime gjeopolitike të shteteve të mëdha të cilët dëshirojnë që ta shfrytëzojnë mundësinë e dhënë për ti avancuar interesat e tyre politike duke rritur influencën në politikën ndërkombëtare. Me shpalljen e Kovid-19 si pandemi globale shtetet si Kina, Rusia, Gjermani, Britania e Madhe dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës u hodhën në aksion se cila do të jetë e para që do ta prodhojë një vaksinë efikase për të mposhtur virusin, shkruan Zhurnal.mk
Kjo garë sa humane ishte edhe një garë gjeopolitike, pasi vendi i parë që do të prodhonte vaksinën do të tregonte aftësinë e saj si fuqi e cila pas periudhës post-pandemike do ti jepte gjasa të mëdha për të qenë aktori kryesor botës post-pandemike, shkruan Zhurnal
Një dilemë tjetër pos prodhimit të vaksinës ishte edhe shpërndarja e saj, kjo po shndërrohet në një strategji të fuqishme gjeopolitike për prodhuesit të cilët me shpërndarjen e saj do të rrisin ndikimin dhe prezencën e tyre në ato shtete të cilët nuk arrijnë që të prodhojnë një vaksinë të vetën kombëtare, dhe kjo gamë e shteteve që nuk kishin një të tillë është shumë e madhe e cila nënkupton edhe një përfitim më të madh politiko-ekonomik.
Përplasjet mes fuqive të mëdha u rritën duke shpërthyer edhe një fushatë e fuqishme propagandistike e cila në të shumtën e rasteve orkestrohej nga shtetet me qëllim të vetëm promovimin e vaksinave të tyre dhe minimizimin e vaksinave të palës tjetër, ku qëllim parësor ishte që vendi i vet të printe me shpërndarjen e sa më shumë vaksinave. Rusia ka dalur në treg me vaksinën e saj SputnikV, Kina me vaksinën Sinofarm, Amerikë-Britani kanë Fajzer, Amerika kanë Moderna dhe Jonson & Jonson, Suedi-Britani e Madhe kanë AstraZeneka, shkruan Zhurnal.mk
Gara mes Vaksinave
Rusia ishte vendi parë i cili publikisht në gusht të vitit 2020 deklaroi se kishte prodhuar vaksinën e saj Anti-Kovid e njohur si “SPUTNIK V”, e cila u prit me skepticizëm nga Komiteti Shkencor Botëror për efikasitetin e saj pasi sipas tyre mungonin testimet e duhura për ta provuar efikasitetin e saj. Kjo për Rusinë ishte një fitore e madhe gjeopolitike, duke e shndërruar atë në prodhuesin e parë të vaksinës në botë, e cila do të jetë një instrument i rëndësishëm influencues në vendet që do ta përdorin atë.
Deri më tani vasina “Sputnik V” është e shpërndarë në katër kontinente si Europë, Azi dhe Afrikë dhe Amerikën Latine në të cilën janë pjesëmarrës mbi 40 shtete e cila flet për suksesin e “Diplomacis Sputnik V”. Sinofarm është vaksina Kineze e cila po paraqitet si një lojtar i madh i gjeopolitikës së vaksinës pasi rreth 60 shtete kanë miratuar përdorimin e saj, ajo po ndihmon 69 shtete në zhvillim duke i’u dhurar vaksina, si dhe po eksporton në rreth 40 vende të botës dhe u zotuan se do të prodhojnë rreth 3 miliard doza vaksina çdo vit. Ky masivitet i shpërndarjes flet se diplomacia Kinezë po trason rrugën e rritjes së fuqisë së saj ndikuese dhe ngritjes si një aktorë globale në një të ardhme të afërt. Sinofarm dhe Sputnik V janë në një garë të fuqishme për shtrirje sa më të gjërë në Ballkan dhe në Europën Lindore rajone që zënë një rëndësi të madhe në strategjitë e tyre kombëtare.
Vaksina Fajzer është një prodhim Gjermano-Amerikan dhe AstraZeneka një prodhim Suedezo-Britanik, të cilët gjenden në tregjet ndërkombëtare dhe të cilët janë në garë me vaksinat Ruso-Kineze për shtrirje më të gjërë dhe pordrim më të madh në vendet e botës. Kjo është një përplasje gjeopolitike pasi në njërën anë synohet që vaksinat e këtyr të jenë me pordorim më të gjërë dhe ta pamundësojnë shtrirjen e influencës Ruso-Kineze të cilat synojnë ta arrinë me shtrirjn e vaksinave të tyre, shkruan Zhurnal
Gjeopolitika e vaksinave në Ballkanin Perëndimor
Vendet e Ballkani Perëndimor u gjendën në një sitatë shumë të vështirë për sigurimin e vaksinave të cilat ishin aq të nevojshme, por shumë vështirë për të arritur deri te sigurimi i tyre. Kështu vaksinimi u shendrruar në një garë gjeopolitike se cili vend do të siguronte më shumë vaksina dhe nga cili vend do ti merrnin ato. Në këtë teatër të konkurrencës u paraqitën vaksina nga vende të ndryshme të cilët në emër të aleancave tradicionale si dhe në kërkim të aleancave të reja shpejtuan që ti furnizojnë vendet e BP me vaksinat e nevojshme.
Kështu vaksinat Fajzer, Sinofar dhe Sputnik V filluan që të shpërndaheshin në vedet e rajonit ku pos një gare mes fuqive botërore u shëndrrua edhe në një garë rajonale se cili nga vendet e rajonit do të marrë rolin qëndror në procesin e sigrimit të vaksinimit. Serbia është vendi parë Europian I cili ka marrë rreth 1.5 milion vaksina Sinofarm dhe rreth 300.000 vaksina Sputnik V nga Rusia si dhe 150.000 vaksina AstraZeneca e rreth 100.000 nga Fajzer duke e shëndrruar Serbinë në vendin e dytë pas Britanis së Madhe për vaksinimin e popullatës në Europë. Pos kësaj Serbia po e përdor në mënyr të shkëlqyer “Diplomacin e Vaksinës” duke shpërndarë vaksina në drejtim të Maqedons së Veriut dhe Bosnje Hercegovinës e cila po i jep mundësi në rritjen e ndikimit dhe influencës së saj në këto dy vende. Në Serbi pritet që të ndërtohet fabrika e Sinofarmë e cila do ta shëndrronte atë në qendrën rajonale për furnizim me vaksina, shkruan Zhurnal
Kshtu mungesën e vaksinave të vendeve perëndimore po e mbush Serbia me vaksinat Ruso-Kineze. Republika e Maqedonis së Veriut dhe Mali i Zi përkundër paralajmrimeve se nuk do te përdonin vakina Rus-Kineze kohet e fundit kanën nënshkruar marrëveshje për tu furnizuar nga këto vende e cila nënkupton një fitore gjeopolitike të këtyre vendeve dhe dobësim të influencës së BE-SHBA, humbje e cila do të të shëndrrohet në një kokë dhembje për këto të fundit në periudhën post-pandemike. Shqipëria edhe pse në fillim e kundërshti vaksinën Ruse ajo tashmë po e sheh si një alternativë furnizimin, pas donacionit na Emiratet e Bashkuara Arabe të 10.000 vaksinave Sputnik V dhe dështimit të kompanive perëndimore për furnzim me vaksinat e nevojshme cila nënkputon se edhe Shqipëria është prekur nga kjo fitore gjeopolitike e Sputnik-Sinofarm në Ballkanin Perëndimor. Kosova së fundmi mori një sasi të vogël të vaksinave AstraZeneka, por sasi të pamjaftueshme për imunizimin e popullsisë.
