Në kohën e pandemisë, e cila deri tani te ne ka marrë jetën 30 njerëz, ndërsa dhjetëra janë në rrezik, qindra kompani kanë mbyllur dyert dhe mijëra kanë humbur punët e tyre. Qeveria në masat emergjente “i futi” 120.000 euro për Bashkësinë fetare islame dhe Kishën ortodokse maqedonase. Qeveria nuk i emëroi ndihmë për BFI dhe KOM për përballje me krizën e koronës, por këto para i ndau nga buxheti i shtetit për fakultetet e tyre për “zbatimin e programeve studimore për vitin 2020”, transmeton REL, përcjell Portalb.mk.
Reisi i Bashkësisë Fetare Islame Sulejman Rexhepi është i ftuar në një emision në TV Globi nga Gostivari ku temë e bisedës ishte KOVID 19 dhe kriza ekonomike. Nga studioja ai i dërgoi një mesazh zëvendës kryeministrit Bujar Osmani dhe qeverisë që nëse nuk do ta ndihmonin BFI-në, ajo do ta tërhiqte ndalimin e tubimeve dhe atëherë nuk do të kishte forcë që mund të luftonte epideminë e koronavirusit dhe do të bëhemi Bangladesh.
“Unë kam kërkuar që pjesa jonë, Qeveria të jetë e kujdesshme se çfarë bën, kemi një përgjigje në të cilën thuhet se kërkesa është pranuar dhe se është dërguar për shqyrtim në departamentin e financave të Ministrisë së Ekonomisë. Sot kërkova nga sekretari i përgjithshëm Mirsad Jakupi që të kontaktonte Bujar Osmani, i cili është anëtar i Shtabit të Krizave dhe Zëvendëskryeministër, a ka ndonjë gjë? Ai thotë se deri më tani nuk ka asgjë. Do t’i kujtoj pak më ndryshe, me një letër, sepse Zoti mos e bëftë që ne të pezullojmë vendimet, nuk ka forcë që mund të luftojë epideminë, ju garantoj, atëherë Bangladeshi do të bëhet këtu ”, tha Rexhepi në TV Globi.
Vetëm dy ditë më vonë, në një seancë, Qeveria miratoi propozimin për të ndarë para për Fakultetin Teologjik Ortodoks “Shën Klementi i Ohrit” dhe Fakultetin e Shkencave Islame. Paratë janë të dedikuara për “realizimin e programeve studimore për vitin 2020”.
Vendimi u botua në të njëjtën ditë në “Gazetën Zyrtare”, me të cilën Fakulteti i Shkencave Islame nga Kondova merr 3 milion denarë ose gati 50.000 euro, dhe Fakultetin e Teologjisë 4.500.000 denarë ose 73.000 euro.
Fakulteti i Shkencave Islame u themelua në 1995 dhe filloi të funksionojë në 1997. Jo vetëm deri në vitin 2008 ai mori një leje pune nga Këshilli i Akreditimit. Ndodhet në fshatin Kondovë në komunën e Sarajit dhe vepron brenda Bashkësisë Islame.
Fakulteti i Teologjisë Ortodokse në Shkup nga viti 2008 gjithashtu e ka statusin e institucioni të arsimit të lartë privat – publik jofitimprurës. U themelua në vitin 1997 me vendim të Sinodit të KOM, ndërsa financohej nga buxheti i kishës. Në vitin 2008 ajo mori akreditim nga shteti me fonde të plota nga shteti dhe është anëtar i asociuar i Universitetit “Sh. Qirili dhe Metodi” në Shkup.
Në seancën e njëjtë, u mor një vendim që para të ndahen edhe për Universitetin e Evropës Juglindore – Tetovë në vlerë prej 10.500,000 denarë ose 170.000 euro, të cilat, ndryshe nga ato të miratuara për fakultetet e IRC dhe KOK-së, janë fonde të dedikuara.
Deklarata publike e Sulejman Rexhepit u bë virale dhe tërhoqi zemërim të madh te besimtarët, në publik por edhe te një pjesë e zyrtarëve. Bujar Osmani u përpoq të zbuste kërcënimin nga kreu i BFI-së, ndërsa Prokuroria publike e paralajmëroi atë se ai mund të përgjigjet penalisht nëse i shkel ndalesat për lëvizje dhe u bën thirrje besimtarëve të shkojnë në xhami në vlugun e epidemisë Kovid-19.
Zëvendëskryeministri Osmani beson se Reisis nuk e kishte kërcënuar qeverinë, por kishte drejtuar një kërkesë të ligjshme që duhet të shqyrtohet.
“Mendoj se deklarata është nxjerrë jashtë kontekstit. Nuk duhet të bëjmë dramë nga ajo që ata kërkojnë ndihmë, sepse të gjithë në këto kushte janë të dëmtuar. Unë jam në komunikim të rregullt me kreun e BFI-së. Meqenëse unë kërkova prej tyre që të mbyllnin xhamitë gjatë pandemisë, ata u drejtuan tek unë. Burimi kryesor i financimit për BFI janë donacionet gjatë festës së Ramazanit. Pikëpamja e tyre është se nëse nuk funksionojnë tani, ata nuk do të mund të paguajnë pagat e imamëve, hoxhallarëve etj. Është i njëjti problem me restorantet, të cilët thonë se do të largojnë punonjësit”, tha Osmani për A1ON.
Sidoqoftë, deklarata e Rexhepi për Prokurorinë publike nuk është naive.
“Prokuroria po i monitoron deklaratat e deritanishme dhe do të monitorohet rrjedha e mëtutjeshme e deklaratave dhe sjelljeve, kështu që në varësi të kushteve të përcaktuara, do të veprohet në përputhje me ligjin”, thonë nga Prokuroria.
Zëvendësministrja e MPB-së Sllavjanka Petrovska e ka porositur Rexhepin të rishqyrtojë deklaratën e tij.
“Shpresoj që Reisi, si kreu i një komuniteti fetar, do të rishqyrtojë pozicionin e tij. Ministria për punë të brendshme në bashkëpunim me institucionet tjera nuk do të hezitojë aspak të veprojë në përputhje me kompetencat që i ka, përkatësisht të mbrojë interesin e qytetarëve të cilët i respektojnë masat e miratuara”- tha Petrovska.
Edhe KOM në krizë
Mitropoliti i Dioqezës së Dibrës dhe Kërçovës, Ipeshkvi Timotej, thotë se gjysma e të ardhurave të kishave dhe manastireve të KOM-it janë nga festa e Pashkëve dhe se ato janë seriozisht të prekur nga kriza. Sidoqoftë, ndryshe nga Reis Rexhepi, Peshkopi Timotej tha se për festën do të insistojnë në vendimin për respektimin e masave për trajtimin e epidemisë së virusit korona dhe nuk do të organizojnë liturgji masive.
Peshkopi thotë se deri më tani ende nuk kanë kërkuar ndihmë nga shteti për të tejkaluar pasojat ekonomike të krizës së koronës, por kjo mbetet si opsion.
“Do të shohim nëse ka mundësi për këtë dhe çfarë janë ato. Edhe priftërinjtë janë të dëmtuar, ndërsa Pashkët, është festë e të gjitha festave, ata nuk mund të lihen me tryeza boshe” thotë Timotej.
Qeveria e Republikës së Maqedonisë së Veriut mohon kategorikisht se është miratuar Dekret për t’i ndihmuar financiarisht KOM-in dhe BFI-në, siç e kanë publikuar disa media, e që po përhapet si dezinformatë edhe në rrjetet sociale.
“E vërteta është se në seancën e 38-të të saj, Qeveria vendosi të aprovojë fonde të caktuara në Universitetin e Evropës Juglindore në Tetovë, në Fakultetin Teologjik Ortodoks “Shën Klimenti i Ohrit ”- Shkup anëtar shoqërues i Universitetit“ Shën Cirili dhe Metodi”- Shkup, si dhe në Fakultetin e Shkencave Islame – Shkup për realizimin e programeve të studimit të këtyre tre institucioneve për vitin 2020″, njoftoi pres shërbimi qeveritar.
