Në Kosovë që nga viti 2000 janë regjistruar më shumë se 120 mijë biznese, por numri i atyre që paguajnë tatime në arkën e shtetit nuk e tejkalon as 50 mijë biznese. Ekspertë të ekonomisë thonë se në vend janë krijuar shumë biznese fiktive, pasi nëpërmjet kësaj forme synohet ikja nga pagesa e tatimeve.
Zëdhënësja e Ministrisë së Tregtisë (MTI), Arta Istrefi ka thënë për Telegrafin se që nga vitit 2000 në Kosovë janë të regjistruar mbi 120 mijë biznese. “Sipas statistikave të agjencisë për Regjistrimeve të Bizneseve e cila funksionon në kuadër të MTI-së, numri total i bizneseve ne Kosovë është 120.570”, tha Istrefi për Telegrafin.
Sipas saj, numrin më të madh të bizneseve të regjistruar në Agjencinë për regjistrimin e Bizneseve në Kosovë (ARBK), janë bizneset individuale.
“Sipas statistikave 106858 biznese janë individuale, ortakëri e përgjithshme 3440, ortakëri e Kufizuar 86, shoqëri me përgjegjësi të kufizuar 9060, shoqëri aksionare, 391, kompani të huaja 599, ndërmarrje shoqërore 23, ndërmarrje publike 10, kooperativa bujqësore 76 kurse nënë Juridiksionin e Agjencisë Kosovare të Privatizimit, janë 33 biznese”, ka treguar zëdhënësja e MTI-së Arta Istrefi.
Pavarësisht statistikave të MTI-së për numër kaq të madh të bizneseve të regjistruara, në Administratën tatimore të Kosovës (ATK), thonë se numri i bizneseve të cilët kanë paguar tatime gjatë vitit të kaluar ka qenë vetë rreth 50 mijë biznese.
Zëdhënësja e ATK-së, Valentina Bytyçi – Sefa ka treguar për Telegrafin se gjatë vitit të kaluar në Kosovë kanë paguar tatimet më pak se 50 mijë biznese, me një shumë rreth 284 mijë euro. “Vitin 2012, kanë deklaruar dhe paguar tatimet rreth 50.000 tatimpagues dhe shuma e mbledhura është 283.9 milionë euro”, ka thënë ajo.
Bytyçi – Sefa tha se shuma e pagesave që kryej tatimpaguesit në bazë të periudhave, varet prej statusit që kanë ato.
E ekspertë të ekonomisë thonë se numri kanë i madh i bizneseve është edhe për shkak se pronarët e tyre mundohen tu ikin tatimeve nga krijimi i bizneseve të reja. Po ashtu sipas tyre edhe shpresa për afarizëm mbanë numrin kaq të madh të bizneseve.
Sekretari i Odës Ekonomike të Kosovës (OEK), Berat Rukiqi ka deklaruar për Telegrafin se numri kaq i madh i bizneseve në Kosovë është për shkak se sistemi i regjistrimit të bizneseve nuk është aq i përparuar.
“Sistemi i regjistrimit të bizneseve në Kosovë na ka krijuar shuam biznese fiktive pasi nuk ka pasur mundësin të llogariten bizneset të cilat kanë falimentuar apo nuk kanë funksionuar”, ka thënë Rukiqi.
Por ai, vlerëson se pas pajisjes me numra fiskal ka mundësuar të identifikohet saktë numri i bizneseve.
Ndërkaq, njohësi i çështjeve ekonomike Alejtin Berisha thotë për Telegrafin se regjistrimi kaq i madh i bizneseve dhe mos funksionimi i tyre, bëhet më shumë për t’u ikur pagesës së taksave. “Njerëzit hapin biznese por nuk kanë aktivitete, ata shpresojnë se në të ardhmen do të kenë ndonjë aktivitet”, thotë Berisha.
Ai rekomandon që të përmirësohet sistemi i regjistrimit të bizneseve. “Duhet të përmirësohet edhe sistemi i regjistrimit të bizneseve. Në disa vende të botës kur nuk është biznesi aktiv atëherë paralajmërohet personi se a donë të vazhdojë me biznes apo ta çregjistrojë”, thekson Aljetin Berisha nga Kolegji Universum. /Telegrafi/
