Kapiten Dragan po kërkon falje në qendër të Beogradit për njeriun që vrau kryeministrin serb. Ai buzëqesh para kamerës dhe askush në rrugë plot me njerëz nuk befasohet nga fushata e tij, shkruan AFP në analizën e saj.
Tridhjetë vjet pas luftës në Ballkan, disa dhjetëra kriminelë lufte të dënuar po dalin ngadalë nga burgu pasi kanë vuajtur dënimin jashtë vendit.
Pas kthimit në Serbi, ata u pranuan dhe madje u admiruan nga zyrtarë të lartë shtetërorë, të cilët tërhoqën shumë vëmendje nga mediat pro-qeveritare.
Disa kriminelë të shquar lufte vazhduan karrierën e tyre politike, ndërsa të tjerët drejtuan parada ushtarake ose shkruan libra me një qasje revizioniste ndaj historisë të shpërndarë nga botuesit shtetërorë.
Aktivistët e të drejtave të njeriut theksojnë se Serbia nuk ka kryer kurrë një vetë-ekzaminim si Gjermania pas Luftës së Dytë Botërore.
Dënimi i ambasadës amerikane
Kapiteni Sijedi Dragan, emri i plotë Dragan Vasiljkoviç, është një ish-komandant paraushtarak që vuajti një dënim prej 13.5 vjet burg për torturimin dhe vrasjen e civilëve dhe robërve të luftës gjatë luftës në Kroaci.
Fushata e Vasiljkoviç për të liruar para kohe Zvezdan Jovanovic Zmija, mikun e tij të luftës që vrau kryeministrin reformist Zoran Gjingjiç në 2003, u promovua shumë nga media pro-qeveritare.
Ambasada amerikane në Beograd e dënoi peticionin.
“Eshtë e vështirë të kuptohet pse një kriminel lufte i dënuar ka hapësirë publike për të avokuar për lirimin e një të dënuari për vrasjen e kryeministrit të parë të zgjedhur në mënyrë demokratike të Serbisë,” tha një zëdhënës i ambasadës amerikane për Zërin e Amerikës.
Mirëseardhje heroike
Historiania Dubravka Stojanoviç beson se fushata është faza e fundit në luftën kundër ideve të mbrojtura nga Gjingjiç.
Gjingjiç udhëhoqi një kryengritje që përmbysi regjimin e Slobodan Millosheviçit dhe donte të nxirrte para drejtësisë kriminelët e luftës, por ai u vra nga ish-paramilitarët e lidhur me nëntokën kriminale. Ndërkohë, ish-besnikët e Millosheviçit kanë gjetur rrugën e tyre për t’u kthyer në pushtet.
Presidenti Aleksandar Vuçiç, njeriu më i fuqishëm në Serbi, fitoi një reputacion të keq si ministri radikal i Sheshelit dhe ministri i informacionit i Millosheviçit. Ai që atëherë është shndërruar në një udhëheqës të qendrës së djathtë dhe pretendon se është i përkushtuar për t’u bashkuar me BE.
Sidoqoftë, aktivistët e të drejtave të njeriut pohojnë se Vuçiç dhe aleatët e tij janë revizionistë historikë.
“Kjo qeveri e ka kthyer shmangien e përgjegjësisë në interesin kombëtar,” tha Jovana Kolariç nga OJQ-ja me qendër në Beograd, Qendra për të Drejtën Humanitare.
Krimineli i parë i luftës që mori njohjen zyrtare nga shteti ishte Vladimir Lazarevic, një ish-komandant ushtarak përgjegjës për dëbimin me dhunë të shqiptarëve nga Kosova. Pas 10 vitesh burg, një delegacion qeveritar organizoi një pritje heroike për të në 2015.
Ai u ftua të jepte mësim në Akademinë Ushtarake Serbe, ndërsa Ministria e Mbrojtjes botoi një libër për të. Ajo bëri të njëjtën gjë me librin e Nebojsha Pavkoviç, një tjetër kriminel lufte i dënuar.
Njeri i lirë
Aleksandar Vulin, një nga bashkëpunëtorët më të ngushtë të Vuçiçit, deklaroi “fundin e turpit” në një ngjarje ushtarake në 2017.
“Askush nuk do të turpërohet më nga ata njerëz, sepse ushtria që ata komanduan dhe njerëzit që ata mbrojtën nuk u turpëruan,” tha ai për dy kriminelët e luftës të dënuar në publik.
Njëri prej tyre, Nikola Sainovic, ishte dora e djathtë e Millosheviçit. Ai u kthye në politikë menjëherë pas lirimit nga burgu në 2015 dhe iu dha një pozicion i lartë në Partinë Socialiste, një partner i vogël në koalicionin qeverisës.
Rruga e tij nga dënimi deri në lirim dhe rehabilitimin politik ndiqet nga të tjerët.
Ish-oficeri jugosllav Veselin Sljivançanin, i dënuar për masakrimin e 260 njerëzve në Kroaci në 1991, është pranuar në organin suprem të partisë në pushtet të Serbisë dhe shpesh shfaqet në mitingje.
“Ai është një njeri i lirë që e ka kryer dënimin. Çfarë do të donit, të vritej?”, tha Vuçiç kur Sljivançanin u shfaq për herë të parë.
Sljivançanin thotë se Vuçiç ishte arsyeja e vetme për përfshirjen e tij në politikë dhe një njeri “për të cilin do të jepte jetën”.
“Ne luftëtarët e kemi pasur gjithmonë mbështetjen e tij. Që kur ai mori pushtetin, ne nuk kemi pse të ecim me kokën ulur,” tha ai për mediat lokale.
E vërteta e shëmtuar
Sipas avokatit të të drejtave të njeriut Milan Antonijeviç, shteti është “logjistikisht, financiarisht dhe moralisht prapa punës së kriminelëve të luftës të dënuar”.
Antonijeviç pretendon se mbështetja e zyrtarëve për autorët e krimeve është një mënyrë e llogaritur për të kënaqur votuesit e ekstremit të djathtë.
Por historiania Stojanoviç beson se kjo fsheh “të vërtetën e shëmtuar” se shumë serbë mbështetën politikat që çuan në masakra dhe dëbime masive. /tesheshi.com/
