Ekspertët paralajmërojnë se tharja e lumenjve do të ketë pasoja shkatërruese për qeniet njerëzore dhe mjedisin, pasi ato mbështesin biodiversitetin dhe ekosistemin.
“Lumenjtë mbështesin biodiversitetin dhe ekosistemet, sigurojnë ujë për pije dhe bujqësi, dhe së fundmi kanë luajtur një rol integral në formimin e historisë, kulturës dhe shoqërisë njerëzore”, ka thënë për AA, Carla Littlejohn, menaxherja e përgjithshme e Fondacionit Ndërkombëtar të Lumenjve (FNL).
Duke folur me rastin e Ditës Ndërkombëtare të Lumenjve, e cila shënohet çdo vit në të dielën e katërt të shtatorit, Littlejohn tha se uji është jetik për jetën dhe njerëzit kanë nevojë për lumenj të shëndetshëm si dhe liqene dhe këneta për një botë të qëndrueshme.
“Tharja e lumenjve do të ketë efekte shkatërruese për njerëzit dhe mjedisin, përfshirë reduktimin e qasjes në ujë të pijshëm, mungesë të ujit në bujqësi, humbjen e korridoreve të transportit të lumenjve, humbjen e habitatit ujor për peshqit dhe organizmat e tjerë”, theksoi ajo.
Littlejohn tha se së bashku me kënetat dhe liqenet, lumenjtë “janë sistemi i qarkullimit të planetit”.
Duke folur për kërcënimet me të cilat përballen lumenjtë, ajo theksoi se lumenjtë, si burim i ujit, janë në rrezik për shkak të ngjarjeve ekstreme të motit të lidhura me ndryshimet klimatike, si thatësirat, përmbytjet dhe stuhitë.
“Me rritjen e popullsisë globale dhe kërcënimeve të tilla si industrializimi dhe ndryshimet klimatike, ne kemi nevojë për një qasje të tërë të sistemit për të menaxhuar burimet tona ujore”, tha ajo, duke shtuar se lumenjtë, rrugët ujore duhet të bëhen më elastike.
“Ne duhet të punojmë së bashku për t’u siguruar se ka furnizime të mjaftueshme uji që do të përmbush nevojat e shoqërisë dhe mjedisit tonë në të ardhmen”, tha ajo duke shtuar se siguria e ujit gjithashtu jep një kontribut në rënien e varfërisë.
Ndërsa lidhur me angazhimin e FNL-së, e cila është gjithashtu një partner kryesor i Ditës Ndërkombëtare të Lumenjve, Littlejohn tha se ata ndërtojnë lidership dhe rrjete të forta për mbrojtjen, menaxhimin e qëndrueshëm dhe rezistencën e lumenjve në botë.
– “Ndotja është e heshtur, kërcënimi po përhapet’
“Ndotja nga menaxhimi i dobët i kanalizimeve, bujqësia dhe industria është një kërcënim i përhapur, i heshtur për lumenjtë me të cilin kemi akoma punë për të bërë”, tha Emily Pritchard, nga organizata jofitimprurëse WaterAid me seli në SHBA.
Ajo theksoi rëndësinë e cilësisë së ujit që shfaqet si një aspekt i ri në përpjekjet për të tejkaluar sigurinë e ujit. Pritchard thotë se duke krahasuar problemet e tjera të ujit, çështja e ndotjes po merr shumë më pak vëmendje dhe kështu vetëdija për ndikimet e tij në shëndet dhe mbrojtjen e burimeve ujore siç janë lumenjtë duhet të rritet më shumë.
Duke cituar raportin e UNICEF-it dhe Organizatës Botërore të Shëndetësisë që u publikua në qershor të vitit 2019, ajo tha: “1.4 miliardë njerëz kanë qasje në shërbimin bazë të ujit. 435 milionë njerëz përdorin shërbim të papërmirësuar të ujit. Kjo do të thotë se ata marrin ujin e pijshëm nga puse të pambrojtura mirë ose burime të pambrojtura”.
Pritchard tha se rreth 785 milionë njerëz ende nuk kanë qasje në shërbimin bazë të ujit në të gjithë botën.
Që nga fillimi i saj në 2005, Dita Ndërkombëtare e Lumenjve ka nxjerrë në pah vlerat e shumta të lumenjve dhe përpiqet të rrisë ndërgjegjësimin e publikut duke shpresuar të promovojë përmirësimin e administrimit të lumenjve në të gjithë botën.
