Si rezultat i zgjedhjeve afatmesme në Shtetet e Bashkuara javën e kaluar, dy politikane muslimane u zgjodhën në Dhomën e Përfaqësuesve për herë të parë në historinë e SHBA. Së bashku me Rep. IlhanOmar dhe Rashida Tlaib , gjithashtu u zgjodhën përfaqësuesit e parë të “indianeve te Amerikës” dhe Latineve. Ilhan Omar, e cili erdhi në SHBA si një refugjate nga Somalia kur ishte 12 vjeç, u bë përfaqësuesja e parë me hixhab në Dhomën e Përfaqësuesve.
Kjo u realizua në vitin 2018 në SHBA, e cila në filozofinë e saj themelore e sheh diversitetin fetar dhe etnik si pasuri kulturore, 242 vjet pas konceptimit të saj. Ndërkohë, deri në çfarë mase Europa pranon anëtarë të feve të ndryshme, shoqërore dhe politike, duke pasur parasysh se është djepi i demokracisë që frymëzoi SHBA-të?
Muslimanët janë pakica më e madhe jo e krishterë në shumicën e vendeve evropiane. Midis 4 dhe 10 për qind e vendeve të Evropës Perëndimore si Belgjika, Franca, Gjermania dhe Hollanda janë të përbërë nga myslimanët. Për më tepër, myslimanët përbëjnë të paktën 1 përqind të popullsisë në pothuajse të gjitha vendet e Evropës Perëndimore. Përkundër këtyre numrave, pakicat muslimane janë shumë të nënpërfaqësuara në politikën e Evropës Perëndimore.
Nga ana tjetër, muslimanët pritet të jenë të shekullarizuar dhe të realizojnë praktikat e tyre fetare vetëm në shtëpitë ose xhamitë e tyre para se të lejohen të përfaqësohen socialisht dhe politikisht në Evropë. Duke përbërë 5 përqind të popullsisë së Evropës kontinentale, mbi 26 milionë myslimanë përballen me sfida që realizojnë detyrat e tyre fetare edhe jashtë sferave politike dhe publike. Për shembull, duke sakrifikuar gjatë një prej festave më të shquara muslimane, Kurban Bajrami , është bërë një praktikë sfiduese në shumicën e vendeve evropiane.
Ndërsa ka presion në rritje për të ndërtuar xhami pa minare, disa vende kanë vendosur që personeli fetar që duhet të punojë në këto xhami duhet të zgjidhet nga një teolog austriak ose belg.
Ndërkohë, ka dhunë në rritje ndaj myslimanëve, që përputhet me ritjen e islamofobisë në Evropë. Gratë janë objektivat më të shpeshta të kësaj dhune. Një total prej 60 përqind dhe 76 përqind e viktimave të islamofobisë në Evropën kontinentale në përgjithësi dhe Belgjikë, përkatësisht, janë gra.
Aktualisht, ekziston vetëm një deputete me hixhab në të gjithë Evropën kontinentale, dhe ajo është Mahinur Özdemir , një deputete e pavarur belge me prejardhje turke. Özdemir shpjegon pse islamofobia në Evropë synon gratë, “Për shkak se gratë myslimane janë të dukshme, një makinë mund të përpiqet të të vrasë, po i drejtohen sulmeve fizike tani, ne jemi mënyra të kaluara, janë të mbushura me urrejtje dhe urrejtje”.
Sot, nuk ka gra muslimane me hixhab që janë zgjedhur në një parlament kombëtar. Ndërsa Evropes i mungon një deputete e mbuluar në nivel kombëtar, Mahinur Özdemir është e para dhe aktualisht e vetmja deputete me hixhab e zgjedhur në një parlament lokal në Europën kontinentale.
Deputetja e parë e grave qe hyri në një parlament në Evropë me hixhab , Özdemir ka lindur në Schaerbeek, Belgjikë më 1982. Gjithashtu përfaqëson turqit e gjeneratës se tretë në vend, Özdemir ka marrë diplomën e saj bachelor në inxhinieri industriale dhe master në administratë publike në Universitetin libre de Bruxelles . Ajo gjithashtu ka mësuar frëngjishten, holandishten dhe anglishten. Ajo filloi të ndjekë politikën në vitin 2009 dhe u zgjodh në parlamentin e Brukselit si deputete e Qendrës Demokratike Humaniste (CDH). Özdemir u vu nën presion për të njohur ngjarjet e vitit 1915 si “gjenocid” por nuk pranoi të përkulet ndaj këtij presioni në vitin 2015. Si rezultat, Komiteti i etikës i thirrur nga CDH e përjashtoi Özdemirin nga partia. Özdemir vazhdon të veprojë si deputete e pavarur në parlamentin e Brukselit.
Daily Sabah foli me Özdemir mbi përfaqësimin e muslimanëve, veçanërisht grave, në politikën evropiane dhe sfidat me të cilat myslimanët përballen në sferën publike.
Vështirësitë si grua muslimane dhe politikane
Duke folur për përvojat e saj personale, Özdemir tregoi se duke qenë një grua muslimane dhe duke ndjekur politikën si një grua muslimane në Evropë është sfiduese. Ajo pohoi se ajo i ka vëzhguar njerëzit që përpiqen ta parandalojnë atë që të bëhet më e dukshme. Sipas saj, ky lloj pengimi vërehet më shumë në vendet konservatore në Perëndim dhe jo vetëm në vendet anglosaksone. Özdemir dha një shembull nga Franca, një nga vendet më konservatore në Perëndim sipas mendimit të saj. “Një vajzë me hixhab që quhej Mennel Ibtissem me origjinë afrikane dhe siriane mori pjesë në ‘The Voice’ në Francë. Ajo kishte kënduar ‘Aleluja’. Ata gjetën një cicërimë ne twitter që ajo kishte botuar kur ishte 19 vjeçe. Ata e kryqëzuan atë në publik dhe i thanë që ‘The Voice’ nuk ishte vendi për të kënduar në arabisht. Ajo u konsiderua pothuajse një terroriste, “tha ajo.
Özdemir gjithashtu dha një shembull të ngjashëm nga Mbretëria e Bashkuar, duke folur për një nga fytyrat e L’Oreal, tweetsin e së shkuarës së saj mbi konfliktin palestinezo-izraelit, shkaktuan largimin e saj nga firma. Özdemir theksoi se kërkimet e tërësishme të aktiviteteve dhe veprimeve të kaluara janë bërë një procedurë normale për gratë myslimane: “Jetae tyre ështe zbuluar dhe demonstruar përpara publikut të gjerë. Ndërkohë, Theo Fracken , një ministër në Belgjikë, u gjet që të ketë marrëdhënie aktive me lëvizjet e ekstremit të djathtë, gjithashtu u zbulua korrespondenca e tij homofobike. Ai gjithashtu ka bërë vërejtje raciste për ata me prejardhje marokene. Udhëheqësi i partisë së tij ka fotografi së bashku me Jean-Marie Le Pen. Por këta njerëz vazhdojnë të qeverisin vendin. Nga ana tjetër, nëse jeni musliman, nuk keni luksin të bëni ‘gabime’. Ata ju kryqëzojnë pa ju folur. ”
Një Evropë gjithnjë e më islamofobike dhe populiste
Özdemir pohoi se Evropa po bëhet gjithnjë e më populiste dhe po kërkon predikime për çështjen e saj, në vend që t’i zgjidhë ato.
Ajo gjithashtu deklaroi se një perceptim i kërcënimit është krijuar dhe bullizmi është përdorur përmes populizmit.
“Normalisht, një grua me hixhab lejohet të punojë në një vend pune në Belgjikë, megjithatë, pavarësisht lirive fetare, shumica e vendeve të punës nuk lejohen per gratë me hixhab. Nganjëherë, e drejta për arsim është larguar prej tyre, disa universitete nuk lejojne që femrat me hixhab të arsimohen në mjediset e tyre. Shumë prej tyre nuk flasin për këtë. Nëse vazhdoni të gjykoni në lidhje me këto çështje, shanset për të fituar janë mjaft të pakta, struktura laike e ngadalëson sistemin. Gratë e arsimuara përballen me diskriminim në punësim “.
Özdemir shtoi se sulmet ndaj xhamive nuk janë dënuar politikisht. Sipas saj, sulmet normalizohen dhe grupet raciste lejohen të sulmojnë për shkak të mungesës së dënimit të ashpër.
Nga ana tjetër, Özdemir pohoi se shteti i supozuar i paanshëm është i anshëm ndaj muslimanëve. Sipas mendimit të saj, 9/11, sulmet terroriste në Evropë dhe refugjatët nga Siria kanë pasur një ndikim të madh në rritjen e islamofobisë . “Udhëheqësit evropianë, të cilët publikojnë mesazhe për festat e rëndësishme fetare të grupeve të ndryshme fetare, kurrë nuk thonë ndonjë gjë pozitive për muslimanët”, u shpreh ajo.
Özdemir tregoi se vendet tani janë kundër emigracionit, emigrantëve dhe refugjatëve. Ajo pretendon se qeveritë e reja në Evropë janë të bazuara në idetë e anti-imigracionit, anti-islamit dhe sigurisë.
“Evropa është duke pasur një krizë identiteti, pasi nuk është në gjendje të gjejë një rezolutë për disa nga problemet e saj, ata e shohin bashkëjetesën si një kërcënim, aktualisht muslimanët janë objektiva, të cilat tregohen nga sulmet ndaj xhamive dhe individëve muslimanë. Janë duke u përpjekur të krijojnë një identitet të ri kombëtar.Në të kaluarën, në Belgjikë u formua një grup supremacist i bardhë konservator i krahut të djathtë, të gjithë anëtarët e tij janë në moshën 20-vjeçare “, tha ajo.
Ndërkohë, lidhur me këtë zhvillim, ajo tregoi se politikanët duhet të parandalojnë këto lloj diskursesh pasi që publiku i gjerë nuk do të jetë në gjendje ta bëjë këtë. Ajo gjithashtu pohoi se partitë populiste po fitojnë fuqi në Evropë dhe po i drejtohen myslimanëve.
“Kjo përfshin vende me popullsi shumë të vogël muslimane. Edhe në vende të tilla, këto parti janë në gjendje të sigurojnë një numër në rritje të votave duke futur frikë në publik”, vazhdoi ajo.
Politika evropiane që krijon islamofobi
Lidhur me rritjen e islamofobisë në Evropë, Özdemir deklaroi se politika evropiane e krijoi atë dhe se ajo është përdorur si një mjet për të menaxhuar publikun. Ajo pohoi se islamofobia u përdor gjithashtu për të devijuar vëmendjen e njerëzve nga çështjet e pazgjidhura. “Në një mjedis me diversitet më të madh, muslimanët u akuzuan për izolimin e tyre, ndërkohë që qeveritë nuk ofruan të drejta dhe liri të barabarta për të gjithë, së bashku me varfërinë dhe përjashtimin, muslimanët u privuan nga të drejtat sociale”, – komenton Özdemir .
Nga ana tjetër, Özdemir tregoi se Evropa po përjeton recesionin më të rëndë që nga vitet 1930 dhe se muslimanët po përdoren si kokë turku. Ajo shtoi se publiku evropian ishte i frikësuar nga islamizimi, në të cilin media luajti një rol të rëndësishëm.
Özdemir deklaroi se Merkel kishte shprehur kundërshtimin e saj ndaj një strukture multikulturore tetë vjet më parë dhe se partitë qendrore u morën përfundimisht në këtë diskurs.
“Kjo pati rritje gjatë mandatit te Sarkozy. Sarkozi ndërtoje fjalimin e tij mbi kundërshtare afrikanë veriore dhe ofertën e Turqisë për në BE. Tani ai është zhdukur. Merkel thotë se ajo do të shkojë. Ata kanë shkuar, por diskurset e tyre janë ende atje. Publiku është bërë për të mësuar për këtë perceptimi në 5 vitet e fundit dhe është pothuajse e pamundur të ndryshojmë këtë perceptim. Ne jemi të detyruar t’i bindim këta njerëz që të gjithë të mund të bashkëjetojnë, muslimanët janë pjesë e Evropës dhe janë bërë qytetarë që kanë të drejta dhe liri të barabarta “, tha ajo.
Në lidhje me një zgjidhje për këto çështje, Özdemir pohoi se racizmi, populizmi dhe diskurimet diskriminuese duhet të eliminohen së pari nga politikanët. Ajo tha se islamofobia nuk është e përfshirë në shumicën e raporteve ndryshe nga racizmi apo antisemitizmi. “Sipas tyre, islamofobia është në fakt liria e fjalës, ata nuk duan të kenë një reagim të krishterë,” shtoi Özdemir.
‘Islami i lokalizuar’
Duke thënë se disa vende po përpiqen të zbatojnë variantet “e lokalizuara” të Islamit, Özdemir i definon këto si përpjekje për të treguar Islamin si një pjesë lokale te kulturës atje dhe për ta vënë Islamin nën kontrollin e shtetit. “Për shembull, Belgjika kërkon që imamët të trajnohen dhe të emërohen nga shteti i tyre, por kjo praktikë nuk është e përdorur për fetë e tjera. “Vendet si Belgjika dhe Austria po përpiqen të përgatisin imamët e tyre, është e qartë se ekziston nevoja për imamët ose dijetarët fetarë, të cilët e njohin shoqërinë dhe realitetin e saj. Presidenca Turke e Çështjeve Fetare po e trajton këtë nevojë përmes programeve të saj të trajnimit, ndërkohë që këto vende mohojnë qëllimisht vizat e imamëve të trajnuar dhe të emëruar nga Turqia “.
Të drejtat e njeriut në Evropë
Özdemir tregoi se BE u themelua mbi vlerat e drejtësisë, barazisë dhe të drejtave të njeriut; megjithatë, ajo beson se të gjitha këto vlera janë duke u shkelur.
“Për fat të keq, muslimanët e brezit te parë nuk kërkuan drejtësi, megjithatë, gjenerata e tretë dhe e katërt po kërkojnë të drejtat e tyre duke apeluar në gjykata. Ndërkohë, procesi gjyqësor zgjat shumë kohë. Kur ju i apeloni Gjykatës Evropiane për të Drejtat e Njeriut ( GjEDNj ) , zgjat pothuajse 10 vjet që çështja të zgjidhet. Për shembull, një rast për të punuar me hixhab në kopshtin e fëmijëve dhe ndjekjen e seancave gjyqësore me hixhab u mbyll kohët e fundit nga GJEDNJ. U deshen 10 vite. Mendo për të marrë pjesë në një seancë gjyqësore për shkak të hixhabin tuaj!”
Duke pohuar se identiteti musliman po bëhet qëllimisht i padukshëm në sferën publike, Özdemir tha se vullneti politik shmang çdo lloj rezolute. Ajo tha se gratë me hixhab kanë të drejtë të punojnë sipas vendimit të GJEDNJ- së. ” GJEDNJ parasheh që gratë me hixhab kanë të drejtën të punojnë në një firmë, megjithatë, nëse firma ka një akt nënligjor që pengon gratë me hixhabe që të punojnë atje, GJEDNJ nuk mund të bëjë asgjë për këtë. Ky ishte një vendim skandaloz që shkel të drejtat e njeriut. Për më tepër, ajo tregoi se si këto kompani mund të bëjnë diskriminim ndaj grave me hixhabe”, komentoi Özdemir.
Në lidhje me të qenit e vetmja deputete me hixhab në Evropë, Özdemir tregoi se kishte përpjekje për ta privuar atë nga të drejtat e saj. “Ata punuan shumë për të ndaluar grat me hixhab që të bëheshin deputete, megjithatë, për shkak të kushtetutës, ata nuk ishin në gjendje,” tha ajo. Sa i përket përfaqësimit, ajo pohoi se partitë politike nuk lejojnë kandidatet me hixhab në listat e tyre zgjedhore. Duke nënvizuar konfuzionin se nuk janë në gjendje të marrin pjesë në politikat dhe jetën ekonomike, Özdemir tha se gratë e arsimuara dhe të kualifikuara ishin veçanërisht të përjashtuara nga punësimi. Ajo pohoi se kjo ishte gjithashtu e vërtetë edhe për zyrat publike.
“Zyrat publike po i përjashtojnë femrat me hixhab pavarësisht nga mungesa e ligjeve.Ata kanë tentuar të miratojnë ligje të tilla, megjithatë, për të mos u konsideruar si penguese, këto ligje nuk u miratuan. Megjithatë, edhe përpjekja për të kaluar këtë lloj ligji shkel dy parime e Evropës: liria dhe barazia fetare. Kjo ndalesë e përgjithshme ndalon gratë muslimane të punojnë, të marrin arsim dhe të marrin pjesë në aktivitete kulturore dhe sociale “.
Rritja e sekularizmit në Evropë
Duke treguar se Europa është ndërtuar mbi vlerat e krishtere, Özdemir pohoi se ka një prirje në rritje te laicizmit në kontinent. Sipas saj, ajo u zgjodh gjatë një konflikti mes krishterimit dhe sekularizmit. “Kur u zgjodha, ata më thanë se po fshehnin kryqin e tyre në xhepat e tyre dhe se po imponoj pamjen time, sepse unë isha veshur me hixhab “, – tha ajo duke shtuar se dukshmëria e saj shkaktoi më shumë pengesa ndaj saj.
Për sa i përket religjionit në Evropë, Özdemir komentoi se kishat po humbnin popullaritetin e tyre dite pas dite. Ajo pohoi se Europa po përpiqej t’i bënte muslimanët të paguajnë çmimin për tendencat laike në rritje.
“Natyrisht, imigrimi, tragjedia e 11 shtatorit dhe sulmet terroriste ishin të dëmshme për këtë proces, sidomos pas sulmit ndaj Charlie Hebdo , ata prisnin që të gjithë muslimanët të kërkonin falje … Ne jemi kundër të gjitha llojeve të terrorizmit, nuk kam lidhje me ate sulm, përse duhet të kërkoj falje për një veprim që nuk e kam kryer, në të njëjtën mënyrë, ministri i brendshëm belg i mbajti muslimanët përgjegjës pas sulmeve në Bruksel dhe Paris. Se ai mbështetej në raportet e inteligjencës dhe dëshmitë e disa muslimanëve, të cilët e refuzuan këtë pohim, me fjalë të tjera, ai etiektoji muslimanët dhe e bëri më të keqen për ne “.
Lidhur me dhunën ndaj muslimanëve, Özdemir tha se myslimanët përballen me një numër në rritje të sulmeve individuale. Duke folur për përvojën e saj, ajo deklaroi se ajo ishte kërcënuar me vdekje nga një biznesmen në Facebook pas sulmeve në Paris. “Unë e padita atë. Për herë të parë, një person që kërcënoi një tjetër me vdekje ne Facebook u burgos, ai ishte në burg për gjashtë muaj,” tha ajo. Özdemir tregoi se këto procese ligjore kërkojnë një nivel të caktuar ekonomik dhe për këtë arsye duhet të themelohet platforma për të luftuar kundër sulmeve të tilla.
“Ne kemi themeluar një shoqatë që lufton kundër islamofobisë , kemi mbledhur të dhëna që nga viti 2014 dhe i kemi përpiluar ato në një raport, sipas të dhënave tona 76 për qind e viktimave të islamofobisë në Belgjikë janë femra, është rreth 60 për qind në të gjithë Evropën. Janë të dukshme, një makinë mund të përpiqet të të vrasë, po i drejtohen sulmeve fizike tani, ne jemi mënyra më e mirë e diskutimeve të kaluara, ata janë të mbushur me urrejtje, duhet të ketë një shqetësim për sigurinë e muslimanëve. Qytetarët që nuk janë muslimanë, por duken si ne, si p.sh. njerëzit romë, vuajnë edhe nga ky diskriminim “.
Özdemir njoftoi se ata po fillonin të shihnin mbështetje nga feministët në aspektin e të drejtave të grave dhe se ata po përqëndroheshin në një qasje ndërsektoriale për të trajtuar çështjet.
Ndërkohë, ajo pohoi se muslimanët e dukshëm ose të suksesshëm në Evropë dhe SHBA janë akuzuar se janë anëtarë të Vëllazërisë Myslimane. Ajo deklaroi se pretendime të tilla nuk ishin të lehta për t’u çliruar dhe për të pasur pasoja të gjera. “Emri juaj shfaqet në një raport, edhe pse nuk keni ndonjë lidhje me organizatën e përmendur. Këto pengesa janë muslimanë që rraskapiten,” komentoi ajo.
Özdemir sugjeroi që Evropa duhet të përqëndrohet në integrimin e muslimanëve, të cilët kanë qenë pjesë e kontinentit për tre breza dhe janë qytetarë, shoqëri dhe përfitojnë prej tyre më shumë se sa pengimi i tyre, si në rastin e Mehmet Kaplanit. “Në vend të një jete individuale, duke përfituar nga shoqëria, duke përdorur të drejtat zgjedhore, duke qenë pjesë e OJQ-ve të ndryshme dhe duke krijuar media alternative duke përdorur gjuhën e vendit, janë të rëndësishme,” përfundoi ajo. Ish ministri i strehimit i Suedisë, i lindur në Turqi, Mehmet Kaplan u detyrua të japë dorëheqjen në vitin 2016, pas akuzave nga partitë politike suedeze dhe mediat rreth kontakteve të tij me komunitetin musliman dhe organizatat turke./ dailysabah
