Vendimi i GJND-së mund të jetë historik, por a e mbron ai popullin e Gazës?
Nga Andrew Mitrovica*
Më duhet të vë në dukje sa vijon: duke pasur parasysh shkallën e rrethanave të tmerrshme, interpretimi im i vendimit paraprak të Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë (GJND) në përgjigje të parashtrimit të Afrikës së Jugut e cila akuzon Izraelin për gjenocid ka pak, për të mos thënë aspak, rëndësi.
Pasi gjykata dha vendimin e saj, vendosa t’i kushtoj vëmendje reagimeve të diasporës palestineze si dhe vëllezërve e motrave të tyre të mbijetuara nga ajo çka ka mbetur nga Gaza, Bregu Perëndimor i pushtuar dhe më gjerë.
Zërat e tyre kanë rëndësi. Jo i imi.
Natyrisht, më shumë se 26,000 palestinezë – dhe shumë më tepër kaq – nuk kanë më zë. Ata janë të vdekur. Ata u shkatërruan nga qeveria fanatike izraelite që vrau qindra palestinezë të tjerë, ndërkohë që një numër kolumnistësh të bardhë, perëndimorë si puna ime, analizuan rëndësinë dhe meritat e masave “të përkohshme” që gjykata sapo kishte shpallur.
Duhet ta kujtojmë këtë fakt të qartë dhe udhëzues.
U shfaqën dy kampe.
I pari e përshëndeti vendimin e gjykatës, duke e parë si një pikë kthese. Izraeli më në fund po mbahet përgjegjës pas dekadash shmangie të përgjegjësisë për serinë e krimeve që ka kryer kundër palestinezëve brez pas brezi.
Një kuptim tjetër i qëndrueshëm dhe gjithëpërfshirës i vendimeve të gjykatës është se licenca e mbështetur dhe e toleruar nga Perëndimi për Izraelin për të zhvendosur, gjymtuar dhe vrarë palestinezët pa u ndëshkuar tashmë ka përfunduar.
Pothuajse unanimisht, gjykata ishte e bindur se Afrika e Jugut kishte paraqitur një rast bindës që tregonte se Izraeli kishte demonstruar qëllimin për të kryer gjenocid.
Si rezultat, duhet që sipas ligjit ndërkombëtar gjykata të vazhdojë me një seancë të plotë dhe, në fund të fundit, të japë një vendim për pyetjen kryesore: A është Izraeli fajtor për krimin e gjenocidit në Gaza?
Gjykata hodhi poshtë pothuajse njëzëri idenë e mediave të regjimit se katastrofa që po shpaloset në Gaza është një “luftë” midis kundërshtarësh. Ajokonstatoi se ishte provë prima facie e një fushate të qëllimshme nga ana e Izraelit për të zhdukur plotësisht një popull dhe një komb.
Kësisoj, Izraeli është i detyruar nga ligji ndërkombëtar të ndërmarrë hapa “të menjëhershëm” për të ndalur tmerret që ka lëshuar me një brutalitet të tillë të pandërprerë gjatë katër muajve të fundit.
Për këtë qëllim, gjykata urdhëroi Izraelin, pothuajse unanimisht, që të dorëzojë një raport në Afrikën e Jugut brenda një muaji.
Izraeli është i detyruar të detajojë se si, kur dhe ku mori masat e detyrueshme jo vetëm për të parandaluar gjenocidin, por edhe për të nxitur gjenocidin dhe për të lejuar që ndihmat humanitare të arrijnë shpirtrat e uritur dhe të dëshpëruar që e enklavën e shkatërruar e quajnë shtëpi.
Kuptimi i nënkuptuar i urdhrit të gjykatës ishte se Izraeli duhet të miratojë një armëpushim.
Siç u shpjegoi gazetarëve para Hagës ministri i Jashtëm i Afrikës së Jugut, Naledi Pandor: “Besoj se në zbatimin e urdhrit duhet të përfshihet një armëpushim”. Pa të, komanda nuk funksionon vërtet.”
Precedenti historik
Ironia është sa e pashmangshme aq edhe e shijshme.
Regjimi i aparteidit u urdhërua nga gjykata t’i përgjigjej shtetit, i cili, një herë dhe me durim, u çlirua nga një regjim tjetër aparteidi.
Vendimi i gjykatës është veçanërisht i kënaqshëm pasi përfaqëson një përgjigje të prerë dhe dënuese ndaj pretendimit tashmë të diskredituar të bërë nga diplomatë të famshëm në kryeqytetet e famshme se pretendimi bindës i Afrikës së Jugut ishte “i pabazë” dhe “kundërproduktiv”.
Si pa dashje, gjykata i dha një goditje të fuqishme, vdekjeprurëse atij mashtrimi bosh retorik.
Në një precedent të prekshëm dhe historik, Izraeli dhe bashkëpunëtorët e tij, sponsorët ungjillorë, morën një paralajmërim nga GJND.
Ishte gjithashtu koha e duhur.
“Historia po shkruhet sot, me një H të madhe,” shkroi shkrimtari dhe redaktori palestinez Mouin Rabbani në Platformën X. “Që sot, Izraeli është i lidhur me krimin e gjenocidit kryesisht si autor, jo si viktimë.” Politikat e Izraelit ndaj popullit palestinez tani e tutje do të gjykohen në bazë të meritave të tyre, jo në krahasim me hijen e gjatë të historisë evropiane”.
Në këtë kontekst më të gjerë, Rabbani argumenton se zhgënjimi i kuptueshëm që gjyqtarët nuk bënë thirrje në mënyrë eksplicite për një “armëpushim” është i diskutueshëm sepse Izraeli ka sinjalizuar – publikisht dhe në mënyrë të përsëritur – se do të vazhdojë “tërbimin e tij vrastar”, pavarësisht nga vendimet e gjykatës.
Megjithatë, ekziston një grup palestinezësh të pakënaqur të intervistuar nga Al Jazeera dhe disa organizata të tjera mediatike me një prani të përhershme në Gaza.
Ata e përshkruan refuzimin e gjykatës për të kërkuar armëpushim dhe për të ndaluar sulmin e fundit të Izraelit si një “dështim” të pritshme që vetëm sa përforcoi mosbesimin e tyre të vazhdueshëm ndaj “komunitetit ndërkombëtar” dhe të ashtuquajturit “sistemi global të drejtësisë”.
“Megjithëse nuk i besoj komunitetit ndërkombëtar, kisha një fije shprese se gjykata do të urdhëronte një armëpushim në Gaza,” tha 54-vjeçari Ahmed al-Naffar të premten jashtë spitalit Al-Aqsa në Deir el-Balah. Gaza qendrore.
Ai nuk është i vetmi.
“Gjykata i ka dhënë Izraelit një muaj tjetër për të vazhduar vrasjen, zhvendosjen dhe vrasjet me anët të urisë”, tha gazetari me bazë në Gaza, Aseel Mousa për Middle East Eye. “Izraeli [ka] mundësinë të vazhdojë të na shfarosë ndërkohë që shpërndan mbetje ushqimore, ilaçe dhe nevoja themelore.”
Zhgënjimi i përgjithshëm shtohet nga hipokrizia e hapur dhe shqetësuese e GJND-së.
Duke folur nga Jeruzalemi Lindor i pushtuar, poeti palestinez Mohammed El-Kurd shkroi këtë koment të drejtpërdrejtë në Platformën X: “Shumë njerëz po nxjerrin justifikime. GJND-ja mundet dhe ka bërë thirrje më parë për një armëpushim. Në vitin 2022, ajo kërkoi që “Rusia të ndërpresë menjëherë të gjitha operacionet ushtarake që ka filluar [në Ukrainë]”.
Unë lëkundem mes këtyre dy këndvështrimeve, të ndryshme.
Dënim i merituar dhe i vonuar
Ndëshkimi që Izraeli mund të marrë ose jo në Hagë muaj apo vite më vonë do të jetë i merituar dhe i vonuar.
Por imperativi i momentit të tanishëm; imperativi për të ndaluar vuajtjet dhe vrasjet e palestinezëve është një domosdoshmëri më urgjente.
Optimisti brenda meje shpreson që vendimi i GJND-së do të përshpejtojë disi, fundin – përgjithmonë – të çmendurisë vrastare dhe kthimit të izraelitëve të mbajtur nga Hamasi në familjet e tyre të dëshpëruara.
Pesimisti brenda meje dyshon se mund të ndryshojë diçka së shpejti në Gaza dhe Bregun Perëndimor të pushtuar. Vrasja e të pafajshmëve do të vazhdojë. Fëmijët palestinezë, të moshuarit dhe të pafuqishmit do të vdesin nga uria dhe sëmundjet, ndërkohë që familjet e tyre do të banojnë në një det çadrash të rrënuara, të lagura nga shiu, teksa Izraeli e kthen Gazën në pluhur dhe kujtesë.
Dhe, pavarësisht ndalimeve të GJND-së, pjesa më e madhe e botës do të mundësojë rrethimin dhe masakrën e shfrenuar izraelite në Gaza sot dhe nesër, ashtu siç bëri dje.
Megjithatë, ata pak vetë që e hedhin lehtësisht poshtë dënimin e ashpër të Izraelit nga Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë duke e konsideruar thjeshtë si simbolike ose të parëndësishme, duhet t’i kushtojnë vëmendje mënyrës se si Tel Avivi dhe Uashingtoni e kanë pritur vendimin e gjykatës.
Izraeli, në mënyrë të parashikueshme, hodhi poshtë thëniet e konsumuara mirë se Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë është një vatër e “paragjykimeve antisemitike”.
Çfarë përgjigje joserioze ndaj një akuze kaq të rëndë.
Ndërkohë, në përpjekje të llogaritur dhe cinike për të larguar vëmendjen nga procedurat e pamundshme ligjore në Hagë, Shtëpia e Bardhë njoftoi pezullimin e ndihmës së saj relativisht modeste për Agjencinë e OKB-së për Ndihmën dhe Punën për Refugjatët Palestinë në Lindjen e Afërt (UNRWA) pas akuzave izraelite se disa anëtarë të stafit të këtyre organizatave janë përfshirë në sulmet e 7 tetorit.
Koha e duhur mirë për një diversion të tillë, apo jo?
Gambiti i guximshëm i Afrikës së Jugut në GJND mund të jetë tashmë i mirëpritur me lajmin se është afër arritjes së marrëveshjes për lirimin e të burgosurve izraelitë në këmbim të një armëpushimi të përkohshëm.
Pra, një përkulje e thellë dhe e merituar ndaj Afrikës së Jugut. /tesheshi.com/
*Andrew Mitrovica është një kolumnist për Al Jazeeran me banim në Toronto, Kanada.
