Vetëvrasja është një fenomen që dita ditës po shënon rritje në Kosovë. Këtë e pohojnë zyrtarë policorë të cilët thonë se që nga paslufta e deri në vitin 2012-të, janë evidencuar 786 raste të vetëvrasjeve dhe 2494 raste të tentim-vetëvrasjeve.
Ndërkaq ekspertë të psikologjisë thonë se faktorët që ndikojnë në rritjen e kësaj dukurie janë gjendja ekonomiko-sociale, depresioni, tranzicioni në shoqëri etj.
Vetëvrasjet dhe tentim-vetëvrasjet në Kosovë sipas statistikave që mban Policia e Kosovës kanë shënuar rritje në vitet e pasluftës.
Zëdhënësi i Policisë së Kosovës, Baki Kelani, i tha Radio Kosovës se sipas të dhënave të evidencuara, numri i vetëvrasjeve është në rritje, sidomos ai i tentim-vetëvrasjeve. Që nga paslufta e deri në vitin 2012-të, kanë ndodhur 786 raste të vetëvrasjeve, kurse 2494 tentim-vetëvrasje.
Sipas të dhënave të policisë së Kosovës, meshkujt prijnë sa u përket vetëvrasjeve, ndërsa në tentim-vetëvrasje janë evidencuar më shumë femra.
”Në kuadër të Policisë Kosovës, më saktësisht në kuadër të sistemit të bazës së të dhënave të Policisë së Kosovës janë evidencuar të gjitha rastet që raportohen në Policinë e Kosovës. Ndërsa në këtë rast, nëse i referohemi statistikave të tentim-vetëvrasjeve dhe vetëvrasjeve, në Policinë e Kosovës, që nga themelimi, nga 99 deri në 2012-të, janë evidentuar 2494 të tentim-vetëvrasjeve dhe 786 raste të vetëvrasjeve. Si moshë e përfshirë në rastet e tilla të veprave penale janë nga mosha 18 deri në 40 vjeç“, tha Baki Kelani , zëdhënës i Policisë së Kosovës.
Ndërkaq se pse ndodhë kjo dukuri në rritje në vendin tonë, këtë për Radio Kosovën e shpjegojnë psikologët. Aliriza Arenliu, psikolog thotë se shkaktarët që e shtyjnë personin në këtë akt, ndryshojnë nga individi në individ.
“ Faktorët më rrezikues që shpijnë deri te vetëvrasja, janë problemet e ndryshme të shëndetit mendor, apo çrregullimet e ndryshme psikiatrike si skizofrenia, depresioni, çrregullimet e personalitetit dhe abuzimi i substancave, këta janë faktorët më rrezikues. Ndërsa, sa i përket grupmoshave, aty i kemi dy koncepte, njëra është tentimevetëvrasje që është faktor rrezikues për vetëvrasje e që janë kryesisht moshat e hershme. Në vendin tonë, ne kemi një trend më ndryshe në krahasim me vendet tjera, ku numri i vetëvrasjeve, fatkeqësisht është më i lartë mes grupmoshës nga mosha 25 -45vjet, ku njihet si mosha më produktive e njerëzve”, tha ai.
Edhe psikiatri Bujar Berisha, mendon se faktorët e vetëvrasjes janë të natyrës psikosociale. Ai thotë se vetëvrasja si fenomen ekziston prej kohësh, por në aspektin kulturor vetëvrasja në Kosovë nuk ka qenë një zgjidhje e problemit.
“Faktorët që ndikojnë në vetëvrasje janë të shumtë. Mirëpo faktori psiko-social është një prej faktorëve kryesor që ndikon në rritjen e vetëvrasjeve. Në disa punime shkencore, thuhet se në vendet e varfra, depresioni është më i shtuar dhe kjo vjen si pasojë e përkrahjes sociale dhe jetës në familje më të gjerë”, tha ai.
Në këtë kontekst duhet shtuar se roli i shoqërisë dhe familjes është kyç sa i përket parandalimit të vetëvrasjeve, prandaj edhe psikologët mendojnë se rastet duhet trajtuar në mënyrë profesionale me ekspertët e psikologjisë dhe të shëndetit mendor.kohaislame
