Protestat që po trondisin themelet e rendit aktual ekonomik me pasoja politike
Demonstratat e fermerëve, të cilët tashmë janë kujdesur për turbulencat politike në vendet e tjera evropiane, kanë mbërritur edhe në Gjermani.
Me javën e tyre të aksionit, fermerët vendas po protestojnë kundër heqjes së planifikuar të subvencionit bujqësor për karburantin dizel.
Kolona me mijëra traktorë dhe kamionë kanë shkaktuar kaos trafiku dhe kanë bllokuar shumë qytete ditët e fundit.
Demonstrata në të gjithë Evropën
Në Holandë vitet e fundit, demonstrata të ngjashme u shoqëruan pjesërisht me dhunë dhe shkelje të synuar të sferës private të politikanëve dhe çuan në një bllokadë masive të ekonomisë. Aty u mbajtën demonstrata kundër masave të planifikuara për të reduktuar emetimet e dioksidit të karbonit dhe në vitin 2019 lindi një parti e re politike nga ato demonstrata: BBB populiste.
Fermerët dolën në rrugë edhe në Belgjikë, Spanjë dhe Francë për të shprehur pakënaqësinë e tyre për masat e planifikuara mjedisore dhe kostot më të larta. Kjo valë proteste arriti edhe në Poloni dhe vende të tjera të Evropës Lindore, ku u mbajtën demonstrata kryesisht kundër grurit të lirë nga Ukraina.
Jan Douwe van der Ploeg, një sociolog agronom nga Universiteti Wageningen në Holandë, sheh diçka të përbashkët në të gjitha këto demonstrime: mbrojtjen e status quo-së. Sipas interpretimit të tij, arsyeja e protestave shpesh është “e drejta për të mbajtur subvencionet që ekzistojnë prej vitesh dhe për të qenë ende në gjendje të përdorin energji fosile apo pesticide”. “Këto janë karakteristika të qarta të bujqësisë së industrializuar”, thotë ky sociolog.
Çfarë po kërkojnë fshatarët?
Por të gjitha protestat e fermerëve në të gjithë Evropën nuk mund të reduktohen në një emërues të përbashkët – në secilin vend, arsyeja ishte diçka tjetër. Në Gjermani janë subvencionet për naftën bujqësore, në Spanjë furnizim të dobët me ujë, dhe në Francë kostot e ujitjes dhe karburantit si dhe politika bujqësore evropiane.
Çmimet e plehrave dhe karburanteve janë rritur ndjeshëm pas sulmit të Rusisë ndaj Ukrainës dhe po u bëjnë shumë presion fermerëve, pavarësisht rritjes së çmimeve të ushqimeve në dyqanet evropiane.
Anne-Kathrin Meister, nënkryetare e Shoqatës Gjermane të Rinisë Rurale, thekson se rendimentet bujqësore thjesht nuk mund të përballojnë kostot në rritje. Ajo shton se “sfidat aktuale dhe vitet e kaluara ishin thjesht të tepërta njëherësh”.
Ajo thekson se bujqësia nuk është kundër reformave mjedisore në parim, por ka nevojë për më shumë mbështetje. “Fermeri është i pari që preket negativisht nëse flora dhe fauna janë të këqija”, thotë Meister. Dhe shton se masat mjedisore kanë çmimin e tyre, të cilin konsumatorët duhet të jenë të gatshëm ta paguajnë.
Mbështetje nga e djathta
Për qeverinë gjermane, ka gjithashtu shqetësim se këto protesta mund të keqpërdoren nga ekstremistët e krahut të djathtë, paralajmëroi ministrja Federale e Brendshme Nancy Faeser. Ministri i Ekonomisë Robert Habeck paralajmëroi gjithashtu kundër përdorimit të simboleve nacionaliste dhe “ëndrrave për një grusht shteti” që po përhapen në internet në lidhje me protestat.
Të hënën e kaluar, shumë traktorë shfaqën logon e partisë Alternativa për Gjermaninë (AfD), pjesë të së cilës konsiderohen të ekstremit të djathtë dhe e cila aktualisht merr 23 për qind të votave në sondazhet e opinionit publik, që do të thotë se do të zinte vendin e dytë në zgjedhjet federale.
Joachim Rukëied, president i Unionit të Fshatarëve Gjermanë, thotë se ky bashkim distancohet nga ekstremistët: “Ne nuk duam grupe të djathta dhe të tjera radikale me fantazi për një grusht shteti në demonstratat tona”. Dhe thekson: “Ne jemi demokratë”.
Qëllimet klimatike në rrezik?
Në Bruksel po ndiqen me shqetësim pakënaqësitë e fermerëve. Aty kanë frikë nga synimet ambicioze klimatike, të cilat janë futur në legjislacion vetëm gjatë mandatit të këtij Komisioni Evropian. BE-ja dëshiron të arrijë objektivin e emetimeve të dëmshme “neto zero” deri në vitin 2050. Për shembull, në bujqësi, përdorimi i pesticideve kimike duhet të reduktohet me 50 për qind deri në vitin 2030.
Zgjedhjet evropiane mbahen në qershor, ndaj shumë pyesin nëse këto plane do të mbeten në fuqi edhe nëse Parlamenti Evropian kthehet djathtas. Marco Contiero nga zyra në Bruksel e organizatës mjedisore Greenpeace, tha: “Partitë konservatore, si dhe partitë më të djathta, përdorën ose abuzuan me tema bujqësore në fushatën zgjedhore për të arritur rezultate më të mira zgjedhore”.
Një histori e gjatë protestash fshatare
Protestat e fshatarëve kanë një histori të gjatë, shpjegon sociologu agronom Jan Douwe van der Ploeg. Ai kujton se në shekullin e 20-të pati disa valë protestash, duke përfshirë ato të fillimit të viteve 70, kur fermerë nga disa vende evropiane marshuan drejt Brukselit. Në demonstratat e vitit 1971, policia vrau një demonstrues.
Në të kaluarën, protestat zakonisht drejtoheshin nga faktorë më të vegjël, por sot është ndryshe, thotë Van der Ploeg: “Axhenda vendoset nga prodhuesit shumë të mëdhenj bujqësorë. Interesat që ata përfaqësojnë janë interesa të industrisë agrare”. /tesheshi.com/
