Bletët janë në rrezik të zhdukjes. Përdorimi i tepërt dhe i papërshtatshëm i pesticideve në të lashtat, parazitët e caktuar që riprodhohen në mënyrë të pakontrollueshme, ndryshimi i klimës dhe ndërhyrja njerëzore janë faktorë që kanë zvogëluar rrezikshëm numrin e bletëve në planet.
Madje, sipas mediave të huaja, shkencëtarët kanë arritur në përfundimin se, nëse ky problem vazhdon, mund të nënkuptojë madje edhe fundin e njerëzimit.
Në këtë drejtim, Bright Side ka bërë kërkime mbi rëndësinë e bletëve në jetën e njeriut dhe ndan një seri hapash që mund të ndihmojnë në ndalimin e zhdukjes së tyre.
Ato kujdesen për një të tretën e polenizimit global
Bletët janë polenizuesi më i rëndësishëm në botë i kulturave ushqimore. Vlerësohet se një e treta e ushqimit që hamë çdo ditë varet nga polenizimi, kryesisht nga bletët, por edhe nga insektet dhe zogjtë. Shumë fruta dhe perime kombëtare ose të importuara janë të polenizuar nga bletët. Këto përfshijnë avokado, fasule soje, susami, tranguj, agrume, pjeshkë, kivi, qershi, boronica, asparagus, brokoli, kungulli dhe pjepri,…
Ato ndihmojnë në polenizimin e kulturave të tjera
Polenizimi nuk është i rëndësishëm vetëm për ushqimin që mbërrin në tryezën tonë, por është gjithashtu e rëndësishme për të lashtat e tjera, si kafeja dhe pambuku. Bletët madje polenizojnë të lashtat foragjere, si jonxha dhe tërfili, të cilat përdoren për të ushqyer bagëtinë. Puna e bletëve është kaq e rëndësishme sepse ndihmon në sigurimin e ushqimit për shumë kafshë të tjera përgjatë zinxhirit ushqimor.
Ato janë një tregues i një ekosistemi të shëndetshëm
Polenizimi i bletëve ruan larminë gjenetike të bimëve të lulëzuara. Kjo do të thotë që në një ekosistem ku ekziston prania e bletëve, gjërat funksionojnë natyrshëm pa pasur nevojë për manipulim njerëzor. Sigurisht, kjo jo vetëm që favorizon prodhimin e luleve, frutave dhe perimeve, por ruan edhe speciet.
Ato janë një forcë ekonomike
Shoqata Britanike e Bletarëve vlerëson se bletët japin një kontribut që është afër 185 milionë dollarë në vit, dhe kjo është vetëm në Mbretërinë e Bashkuar. Shumë të lashta lulesh të ushqimeve tregtare varen nga bletët.
Edhe nëse një kulturë nuk polenizohet drejtpërdrejt prej tyre, përfiton indirekt nga të qenit në një mjedis ku ka biodiversitet.
Në Meksikë për shembull, UNAM ka vlerësuar se polenizimi kontribuon më shumë se 2 miliardë dollarë në vlerën e prodhimit.
Ato janë një nga krijesat më të zellshme në planet
Bletët punëtore janë të organizuara në një shoqëri të rreptë dhe secila prej tyre dallohet për rolin që luan në koloni.
Në këtë drejtim mund të përmendim, përveç bletëve pastruese të cilat janë përgjegjëse për pastrimin e koshereve, ato që prodhojnë mjaltin, ndërtueset e huallit, bletët që sigurojnë ushqimin dhe e vendosin në zgjua, bletët roje dhe ajo të që gjenerojnë rrjedhën e ajrit për të dehidruar nektarin.
Sipas të dhënave nga OJQ-ja “Ecocolmena Spain”, bleta perëndimore e mjaltit (Apis Mellifera) mund të krijojë koloni me 15 deri në 80,000 anëtarë.
Brenda këtyre kolonive, ekziston një organizim i koordinuar në mënyrë të përsosur, me një sistem prodhimi të hollësishëm, jo-individualist që funksionon në favor të zgjoit.
Ato janë përgjegjës për zbukurimin e planetit
Pa polenizim, nuk do të kishte lule, kështu që puna e bletëve reflektohet në secilën ngjyrë, strukturë dhe erë të tyre.
Peizazhet e bukura të kultivuesve, parqeve, apo ato në fshatra janë të mundshme falë udhëtimit të vështirë të këtyre insekteve.
Ato janë një nga insektet më të rëndësishme
Instituti “EarthWatch” e ka shpallur bletën si një nga insektet më të rëndësishme në botë.
Madje, doktor George McGavin ka argumentuar në një debat se një çerek milion specie bimësh dhe lulesh varen nga bletët. “Do të ishte një botë monotone pa to”.
Dr. McGavin mbrojti që vlera ekonomike e polenizimit të bletëve ishte vlerësuar me rreth 130 miliardë euro.
Kjo i bën ato një bazë të rëndësishme për prodhimin bujqësor planetar.
Mjalti nuk është e vetmja gjë që prodhojnë
Dylli i bletës është substanca më e pastër dhe më natyrale. Gjithashtu, bletët janë përgjegjëse për të bërë polen bletësh, livadhe, propolis, dhe jo vetëm.
Secili prej këtyre produkteve është rezultat i një procesi të mundimshëm dhe kërkon shumë kohë.
Si mund t’i parandalojmë ato të zhduken?
Përballë kësaj urgjence mbarëbotërore, Këshilli Civil Meksikan për Silviculture të Qëndrueshëm (CCMSS) sugjeron një seri masash që çdokush mund të marrë.
Në këtë drejtim sugjerohet mbjellja e luleve si livando, dahlia, daisies, dhe luledielli, si dhe shmangia e insekticideve kimike dhe bërja e atyre natyrale (me hudhër ose piper).
Gjithashtu këshillohet që nëse një bletë është duke u mbytur ose e bllokuar në ndonjë sipërfaqe, është mirë që ta hidratoni me ujë dhe mjaltë.
“Ndërtoni një strehë pa trajtime kimike, me dru ose copa kallami. Vendosni një shatërvan të pijshëm jashtë. Rivendosni bujqësinë organike dhe konsumoni produkte organike lokale”, thuhet ndër tjerash në rekomandime. /tg
