Profeti (s.a.u.s.) i përzgjidhte fjalët që nxirrte nga goja. Ai zgjidhte për umetin e tij fjalët më të mira, më të bukura, më të ëmbla, më të përzemërta. Fjalori i tij ishte i pastër nga fjalët që përdorin njerëzit e vrazhdë e vulgarë. Ai nuk ishte gojëfëlliqur, i rëndomtë dhe as nuk sillej si i tillë. Ai nuk ishte i zhurmshëm e llafazan dhe as brutal.
Të Dërguarit të Allahut nuk i pëlqente të përshkruheshin me fjalë të larta ata që s’ishin të tillë dhe as që të përdoreshin fjalët e ulëta për ata që s’ishin të ulët.
Në kategorinë e parë (në përshkrimin me fjalë të larta të atyre që s’janë të tillë) janë rastet e mëposhtme:
Thënia e Pejgamberit (s.a.u.s.): “Mos thoni: ‘Kjo gjë është bërë me vullnetin e Allahut dhe me vullnetin e filanit’, por thoni: ‘Kjo gjë është bërë me vullnetin e Allahut, e pastaj me vullnetin e filanit’.”[1]
Një herë tjetër, një burrë i tha Pejgamberit (s.a.u.s.): “Çfarëdo që dëshiron Allahu, dhe ti bëhet”. Profeti (s.a.u.s.) i tha: “E si më bëre të barabartë me Allahun?! Thuaj: “Çfarëdo që dëshiron Allahu i Vetëm, bëhet!”[2]
Të tilla janë edhe shprehjet që janë shirk (idhujtari), të cilat i thonë ata që nuk ruhen prej tij si: “Unë kërkoj mbrojtje tek Allahu dhe te ty!”, “Mua më mjafton Allahu dhe më mjafton ti!”, “Unë s’kam tjetërkënd përveç Allahut dhe përveç teje!”, “Unë jam i mbështetur në Allahun dhe në ty!”, “Kjo është prej Allahut dhe prej teje!” “Allahu është për mua në qiell dhe ti je për mua në tokë!”, “Për Allahun dhe për jetën tënde (betohem)!”, e të tjera shprehje të tilla, ku barazohet krijesa me Krijuesin.
Nëse dikush thotë: “Unë kërkoj mbrojtje tek Allahu e pastaj tek ty!” ose “Do të bëhet ajo që dëshiron Allahu, e pastaj ajo që dëshiron ti!”, s’ka gjë. Për këtë dëshmon hadithin që rrëfen për tre veta nga Benu Israilët, ku ndër të tjera thuhet: “Unë sot nuk kam asgjë për të arritur në familjen time, përveçse atë që do të më japë Allahu, e pastaj atë që do të më japësh ti”,[3] si dhe hadithi i parapërmendur, i cili e lejon të thuhet: “Kjo është bërë me dëshirën e Allahut, e pastaj me dëshirën e filanit”.
***
Kategoria e dytë është përdorimi i fjalëve denigruese e sharëse për atë që s’i meriton. Për shembull, Profeti (s.a.u.s.) e ka ndaluar sharjen e kohës, duke thënë: “Allahu është koha”. Në një hadith tjetër thotë: “Allahu i Lartësuar thotë: Mua më lëndon në fjalë biri i Ademit, duke sharë kohën, por Unë jam koha, në dorën time është komandimi i punëve, Unë bëj rrotullimin e ditës dhe të natës”.
Sharja e kohës ka tri pasoja të rënda:
E para: Sharja e asaj që s’duhet sharë, pasi koha është një ndër krijesat e Allahut, e nënshtruar ndaj urdhrit dhe komandës së Tij, kështu që ai që duhet sharë është sharësi i kohës dhe jo koha.
E dyta: Sharja e kohës përmban në vetvete shirk (idhujtari), sepse njeriu e shan duke menduar se koha bën të mira ose të këqija. Krahas kësaj, duke menduar se ajo është e padrejtë, i ka bërë dëm atij që s’e meriton dëmin, i ka dhënë atij që s’meriton t’i jepet, ka ngritur atë që s’meriton të ngrihet, ka privuar atë që s’meriton të privohet.
Koha, për sharësit e saj, është më e padrejta. Vargjet që kanë thurur këta njerëz zullumqarë për sharjen e kohës janë të shumta. Shumë injorantë e shprehin fare qartë mallkimin e kohës.
E treta: Sharja nga ana e tyre, në të vërtetë, bie mbi Atë që ka bërë këto gjëra, që në të kundërt, nëse Allahu do t’i bënte sipas dëshirave të tyre, do të shkatërroheshin qiejt dhe toka. Po ashtu, kur ndodhin gjërat që dëshirojnë, ata falënderojnë dhe i thurin lavde kohës. Në të vërtetë, është Zoti i kohës Ai që jep dhe privon, ul dhe ngre, lartëson dhe poshtëron; asgjë nuk është në dorë të kohës.
Kështu që, sharja që ata i bëjnë kohës është sharje ndaj Allahut të Lartmadhëruar. Për këtë, ajo është lënduese ndaj Zotit të Lartësuar, siç shënohet në dy ‘Sahih’-ët hadithi i përcjellë nga Ebu Hurejra, se Profeti (s.a.u.s.) ka treguar se Allahu i Lartësuar ka thënë: “Mua më lëndon me fjalë biri i Ademit; ai shan kohën, e Unë jam koha”.
Si përfundim, sharësi i kohës përlyhet patjetër me njërin nga këto dy akte: ose me sharjen ndaj Allahut, ose me shirk-un ndaj Tij. Nëse beson se koha është veprues krahas Allahut, ai është idhujtar, e nëse beson se këto gjëra i ka bërë vetëm Allahu, përderisa shan vepruesin e tyre, ai në të vërtetë shan Allahun.
***
Në këtë kategori hyn edhe thënia e Pejgamberit: “Të mos thotë ndonjëri prej jush: ‘U shkatërroftë shejtani!’, pasi ai fryhet e zmadhohet sa shtëpia, dhe thotë: ‘E munda me fuqinë time!’ Porse le të thotë: ‘Bismilah!’, pasi kështu ai zvogëlohet nga përmendja e kësaj fjale e bëhet sa një mizë.”
E këtillë është edhe thënia: “Allahu e poshtëroftë shejtanin!”, ose “Allahu e shëmtoftë shejtanin!”, pasi të gjitha këto e gëzojnë, e për rrjedhojë ai thotë: “Biri i Ademit e ka marrë vesh që unë e kam mposhtur me fuqinë time!” Këto thënie e ndihmojnë shejtanin për devijimin e birit të Ademit, dhe nuk i bëjnë kurrfarë dobie këtij të fundit. Për këto arsye, Profeti e ka mësuar atë të cilin e prek ndonjë ngacmim i shejtani, që të përmendë Allahun e Lartësuar, që të përmendë emrin e Tij dhe t’i kërkojë mbrojtje prej shejtanit, pasi kështu kjo bëhet më e dobishme për birin e Ademit dhe më vrerosëse për shejtanin.
Këtu hyn edhe ndalesa që Profeti (s.a.u.s.) ka bërë kur dikush, pasi nuk e arrin diçka, të thotë: “Sikur ta kisha bërë ndryshe”. Profeti (s.a.u.s.) e shpjegoi ndalimin e kësaj shprehjeje, duke thënë: “Fjala sikur i hap rrugën shejtanit për të hedhur dëshpërim e hidhërim në zemrën e njeriut.” Për më tej, Profeti (s.a.u.s.) ka mësuar që, në një rast të tillë, të thuhet diçka që është më e dobishme, e më konkretisht: “Ky qe kaderi (caktimi) i Allahut. Atë që deshi Ai, e bëri.” Kjo, ngaqë thënia: “Sikur të kisha bërë kështu e ashtu, do ta kisha arritur atë që s’e arrita, ose nuk do të kishte ndodhur ajo që më ndodhi”, nuk sjell asnjëfarë dobie, pasi njeriu s’mund ta kapë më atë që ka kaluar dhe s’mund të tërhiqet më nga gabimi.
Po ashtu këtu hynë edhe sharjet apo mallkimi, të cilat nuk janë sjellje e besimtarit dhe për të cilat Pejgamberi ka ndaluar të përdoren prej tij. Pejgamberi (s.a.u.s) ka thënë: “Besimtari nuk akuzon, nuk mallkon, nuk shan dhe nuk flet fjalë të pista”.[4]
____________________________
[1] Hadithin e shënon Ebu Daudi dhe Ahmedi.
[2] Ahmedi.
[3] Buhariu dhe Muslimi. Ky është një pjesë e një hadithi të gjatë, ku tregohet për një qeros, lebroz dhe të verbër, të cilët Allahu i vuri në provë.
[4] Tirmidhiu
Përzgjedhur nga fjalët e
Ibën Kajim el Xheuzije
